做工á人台語工作室 Chò Kang á Lâng Tâi-gí Kang-chok-sek

Chò-kang-á-lâng Kang-chok-sek 做工á人工作室

Goán是1 tīn真要意台語台文ê人,對台語有真深ê感情,tī chit-má這ê對台語,也tio̍h是咱Formosa chit粒島嶼本底ê共同語,去hō͘ chē-chē人看輕ê時代,想beh出來做kóa tāi-chì,kā goán目前koh ē-hiáu ê物件,分享hō͘社會知影,mā ē-tàng kā goán chit tīn人ê記智保留--落-來。 -- Hosting provided by SoundOn

  1. 1D AGO

    【相招來看戲】紫羅蘭永久花園︱Violet Evergarden 台語白話字 Tâi-gí POJ (Pe̍h-ōe-jī)

    【相招來看戲】紫羅蘭永久花園︱Violet Evergarden 文稿/主持/配樂︱陳曉怡 Niau-tāu 潤稿/校對︱蔡逸民 BuLuhSuh 人聲編輯︱柯王炳勳 Bí-leng 字幕︱林于真 A-chin 圖︱AI製圖 影片︱陳姿樺 Ko͘-chiáu 訂閱做工á人Youtube頻道:https://www.youtube.com/@chokangalang 完整ê漢羅/POJ對照文稿khǹg ti官方網站:https://cho-kang-a-lang.github.io/ 漢羅全文: 各位線頂ê聽眾朋友,ta̍k-ê平安,ta̍k-ê好,我是主持人Niau-tāu,歡迎收聽做工á人phá-kheh-su̍h-to͘h。Ta̍k-ê平素時愛看啥款ê戲齣?是感動--人ê愛情戲?是去想像未來ē如何ê科技大戲?A̍h是hâm我仝款上愛--ê是推理、探偵類?M̄-koh恐怖、比賽、美食chit kóa我mā真愛,講較明--leh ,to̍h是較無teh揀--lah! 今á日kā ta̍k-ke紹介--ê ,是我ka-tī心內排名chiâⁿ koân ê 1齣A-ní-meh。 Chit ê故事是teh講1 ê查某囡á,伊ê名號做Bái-o̍͘h-lè。伊自細漢to̍h是軍隊ê兵á,hō͘人訓練做1 ê戰爭ê機器,kan-na知影thang kah人相戰,其他--ê伊啥to bē曉;對人類應該有ê情感mā攏kài生分,無法度去理解。戰爭結束了後,伊ê頂司安排伊去1間郵局做khang-khòe。郵局ê khang-khòe m̄-nā是寄批收批niâ,in上重要--ê 1項業務,to̍h是kā人tàu寫批。有ê人是m̄-bat字,無法度ka-tī寫批,有ê人是bē曉表達伊ka-tī ê感情。Chit款寫批ê khang-khòe,soah是Bái-o̍͘h-lè chit ê m̄知影啥物是感情ê人teh做--ê。Tī伊kā人客寫批ê過程,伊ta̍uh-ta̍uh-á開始體會tio̍h啥物是人ê感情,啥物是愛。 Bái-o̍͘h-lè做兵ê時陣,kan-na需要接受命令,了後to̍h照命令去執行。Só͘-pái伊開始teh學寫批ê時,伊寫ê文字,to̍h親像teh寫公文beh kā頂司報告仝款,攏無感情。伊ài為tio̍h無仝款ê人客,無仝款ê事件,去kâng寫批。聽chit寡人客ê故事,hō͘ Bái-o̍͘h-lè開始感受tio̍h啥物是親情,啥物是愛情,感受tio̍h in ê滿足hâm遺憾。伊漸漸漸漸理解,當初男主角Gí-ó͘-biat kā伊講ê彼句「我愛--你」是啥物意思,mā 1步1步開始了解ka-tī心內真正想beh ài--ê是啥物貨。 Bái-o̍͘h-lè寫ê ta̍k張批,後壁攏有1 ê hō͘人感動ê故事。 親像有1 ê破病ê母親,知影ka-tī時間已經chhun無jōa chē--ā,伊chhōe Bái-o̍͘h-lè來替伊寫批。囡á為tio̍h媽媽規工hâm Bái-o̍͘h-lè做夥,攏無陪伴--伊,tī hia leh使性地,伊傷心去chhōe Bài-o̍͘h-lè,問伊講是按怎in teh寫批ê時,伊攏bē-sái tī邊--á。Bái-o̍͘h-lè ka講,時到,你to̍h ē了解--ah。Chit ê媽媽無jōa久to̍h過身--去-ah,m̄-koh伊ê囡á,ta̍k年生日ê時,攏ē收tio̍h in媽媽寫hō͘--伊ê批,一直到伊大漢chiâⁿ人。 故事內底ê媽媽hō͘人感受tio̍h啥物是母愛,啥物是溫暖hâm犧牲;伊ta̍k年ê批,hō͘伊ê囡á ē-sái感受tio̍h伊ê成長過程--ni̍h,媽媽一直攏teh陪伴--伊。 Chit ê故事m̄-nā hō͘觀眾足m̄甘,mā hō͘ Bái-o̍͘h-lè知影原來伊ê chit-lō感情叫做「思念」;體會tio̍h思念是啥物感覺;思念1 ê人,m̄-koh chit ê人永遠bē koh轉來身軀邊,是啥物感受。 其中有1張批是teh戰場寫--ê,1 ê阿兵哥寫hō͘厝--ni̍h ê批。阿兵哥講伊真siàu念厝內人,講伊腹內ê心聲,講伊m̄-bat對厝內人講--過ê話。Bái-o̍͘h-lè一直m̄知影愛是啥?Chit ê時陣,伊發見講愛to̍h是1 ê ē hông耐心等待,hông疼,mā ē hō͘人希望ê物件。 閣有1 ê真chhèng ê作家,寫作去tú-tio̍h困難,無靈感,作品寫bē --落-去,chŏaⁿ邀請Bái-o̍͘h-lè來ka鬥相共。Bái-o̍͘h-lè發覺講作家較早ê作品攏充滿期待kah希望,m̄-koh因為伊心愛ê囝破病死--去,作家去受tio̍h真大ê打擊,伊寫作ê熱情soah chŏaⁿ無--去-ah。Só͘-pái tī伊chit擺ê新作品,伊寫bē出好ê結局,心情siuⁿ過沈重,無法度寫出伊想beh ài--ê彼種自由ê感覺。Bái-o̍͘h-lè聽tio̍h伊ê故事,to̍h giâ 1支雨傘,學劇本內底ê主角,親像會曉飛án-ne,koân-koân跳--起-來,想beh飛ùi池á ê另外1 pêng。當然--lah,無翼股ná有可能飛ē過。M̄-koh伊去ho͘ lak落去水--ni̍h,笑hai-hai ê形影,soah hō͘作家想起伊ê查某囝。Mā因為án-ne,作家發見伊ê故事kán-ná ē-sái koh寫--落-去-ah。Bái-o̍͘h-lè所做--ê,hō͘作家閣再chhōe tio̍h靈感,mā開始去接受過去ê創傷,雖罔痛苦koh留tī心內,m̄-koh人生猶是有未來。 Chit ê故事hông感覺溫暖,感動,有tang-tio̍h-á愛m̄是to̍h一定ài用話講--出-來,用行動mā ē-sái傳達。寫作m̄-nā是寫字,mā是用感情來表現人ê內心。 Hia ê批有tang-chūn-á m̄-nā是寫hō͘過去,mā是寫hō͘未來。 Chit phō作品我是看A-ní-meh--ê,畫面真súi,細節製作有夠幼路,音樂mā真好聽;女主角ê造型chiâⁿ súi,連伊因為戰爭ê關係,雙手sī機器做--ê,普通時á攏kòa 1雙手lông,nā tú-tio̍h beh phah字寫批,chiah kā手lông thǹg--落-來ê動作ûn-ná有夠phāⁿ;ē-sái講ta̍k項to好。Khah無彩--ê to̍h是tī女主角ê感情chit部份,感覺無夠完滿。Chit phō作品tī小說內底,男女主角in 2 ê是有做夥--ê。M̄-koh teh A-ní-meh--ni̍h,Gí-ó͘-biat攏出現tī Bái-o̍͘h-lè ê記持內底,結尾mā是Bái-o̍͘h-lè相信講, Gí-ó͘-biat一定koh活--leh,in一定有見面ê 1工。 可能有人ē感覺án-ne chiâⁿ好,有希望tī--leh,m̄-koh我to̍h是ē kah意好結局ê彼款人,何況人原著小說in to̍h是有做夥neh!若是hâm我有相像ê感覺ê觀眾,會用得看電影版,tī電影版內底in 2人總算是有美滿ê結局--lah! 最後beh來講女主角ê名Bái-o̍͘h-lè,伊是1種花ê名,咱人話號做「紫羅蘭」;伊mā是chit phō A-ní-meh ê名。Tī故事內底伊hit kóa郵局同事ê名,仝款攏是用花來號名,而且女主角ê名,Bái-o̍͘h-lè,chit lō花代表ê意思to̍h是,「永久ê愛」。 今á日hâm各位觀眾朋友紹介ê A-ní-meh,m̄知lín kám有kah意?你--leh?你上愛--ê是toh 1齣,歡迎留話kā阮講--ŏ͘!咱會使來互相推薦分享!感謝各位觀眾朋友今á日ê收聽,咱後回再會ŏ͘! Pe̍h-ōe-jī choân-bûn: Kok-ūi sòaⁿ-téng ê thiaⁿ-chiòng pêng-iú, ta̍k-ê pêng-an, ta̍k-ê hó, góa sī chú-chhî-jîn Niau-tāu, hoan-gêng siu-thiaⁿ Chò-kang-á-lâng phá-kheh-su̍h-to͘h. Ta̍k-ê pêng-sò͘-sî ài khòaⁿ siáⁿ-khoán ê hì-chhut? Sī kám-tōng--lâng ê ài-chêng hì? Sī khì sióng-siōng bī-lâi ē jû-hô ê kho-ki tōa hì? A̍h sī hâm góa kāng-khoán siōng ài--ê sī chhui-lí, thàm-cheng lūi? M̄-koh khióng-pò͘, pí-sài, bí-si̍t chit kóa góa mā chin ài, kóng khah bêng--leh, to̍h sī khah bô teh kéng--lah! Kin-á-ji̍t kā ta̍k-ke siāu-kài--ê, sī góa ka-tī sim-lāi pâi-miâ chiâⁿ koân ê 1 chhut A-ní-meh. Chit ê kò͘-sū sī teh kóng 1 ê cha-bó͘ gín-á, i ê miâ hō-chò Bái-o̍͘h-lè. I chū sè-hàn to̍h sī kun-tūi ê peng-á, hō͘ lâng hùn-liān chò 1 ê chiàn-cheng ê ki-khì, kan-na chai-iáⁿ thang kah lâng sio-chiàn, kî-tha--ê i siáⁿ to bē-hiáu; tùi jîn-lūi èng-kai ū ê chêng-kám mā lóng kài chheⁿ-hūn, bô-hoat-tō͘ khì lí-kái. Chiàn-cheng kiat-sok liáu-āu, i ê téng-si an-pâi i khì 1 keng iû-kio̍k chò khang-khòe. Iû-kio̍k ê khang-khòe m̄-nā sī kià-phoe siu-phoe niâ, in siōng tiōng-iàu--ê 1 hāng gia̍p-bū, to̍h sī kā lâng tàu siá-phoe. Ū ê lâng sī m̄-bat jī, bô-hoat-tō͘ ka-tī siá-phoe, ū ê lâng sī bē-hiáu piáu-ta̍t i ka-tī ê kám-chêng. Chit khoán siá-phoe ê khang-khòe, soah sī Bái-o̍͘h-lè chit ê m̄ chai-iáⁿ siáⁿ-mih sī kám-chêng ê lâng teh chò--ê. Tī i kā lâng-kheh siá-phoe ê kòe-têng, i ta̍uh-ta̍uh-á khai-sí thé-hōe tio̍h siáⁿ-mi̍h sī lâng ê kám-chêng, siáⁿ-mi̍h sī ài. Bái-o̍͘h-lè chò-peng ê sî-chūn, kan-na su-iàu chiap-siū bēng-lēng, liáu-āu to̍h chiàu bēng-lēng khì chip-hêng. Só͘-pái i khai-sí teh o̍h siá-phoe ê sî, i siá ê bûn-jī, to̍h chhin-chhiūⁿ teh siá kong-bûn beh kā téng-si pò-kò kāng-khoán, lóng bô kám-chêng. I ài ūi-tio̍h bô-kāng-khoán ê lâng-kheh, bô-kāng-khoán ê sū-kiāⁿ, khì kâng siá-phoe. Thiaⁿ chit kóa lâng-kheh ê kò͘-sū, hō͘ Bái-o̍͘h-lè khai-sí kám-siū tio̍h siáⁿ-mi̍h sī chhin-chêng, siáⁿ-mi̍h sī ài-chêng, kám-siū tio̍h in ê boán-chiok hâm ûi-hām. I chiām-chiām chiām-chiām lí-kái, tong-chho͘ lâm-chú-kak Gí-ó͘-biat kā i kóng ê hit kù “Góa ài--lí” sī siáⁿ-mih ì-sù, mā 1 pō͘ 1 pō͘ khai-sí liáu-kái ka-tī sim-lāi chin-chiàⁿ siūⁿ-beh ài--ê sī siáⁿ-mih hòe. Bái-o̍͘h-lè siá ê ta̍k tiuⁿ phoe, āu-piah lóng ū 1 ê hō͘ lâng kám-tōng ê kò͘-sū. Chhin-chhiūⁿ ū 1 ê phòa-pēⁿ ê bú-chhin, chai-iáⁿ ka-tī sî-kan í-keng chhun bô jōa chē--ā, i chhōe Bái-o̍͘h-lè lâi thè i siá-phoe. Gín-á ūi-tio̍h ma-ma kui kang hâm Bái-o̍͘h-lè chò-hóe, lóng bô pôe-phōaⁿ--i, tī hia leh sái-sèng-tē, i siong-sim khì chhōe Bái-o̍͘h-lè, mn̄g i kóng sī án-chóaⁿ in teh siá-phoe ê sî, i lóng bē-sái tī piⁿ--á. Bái-o̍͘h-lè ka kóng, sî-kàu, lí to̍h ē liáu-kái--ah. Chit ê ma-ma bô jōa kú to̍h kòe-sin--khì-ah, m̄-koh i ê gín-á

    11 min
  2. APR 17

    【英國Gín-á古】Pân-tōaⁿ Jia̍k︱Lazy Jack 台語白話字 Tâi-gí POJ (Pe̍h-ōe-jī)

    【英國Gín-á古】Pân-tōaⁿ Jia̍k︱Lazy Jack 原作︱Flora Annie Steel 翻譯︱蔡逸民 BuLuhSuh/柯王炳勳 Bí-leng 講古/配樂︱陳曉怡 Niau-tāu 人聲編輯︱柯王炳勳 Bí-leng 字幕︱林于真 A-chin 校對︱蔡逸民 BuLuhSuh 圖︱AI製圖 影片︱陳姿樺 Ko͘-chiáu 訂閱Youtube頻道:https://www.youtube.com/@chokangalang 完整ê英文/漢羅/POJ對照文稿khǹg ti官方網站:https://cho-kang-a-lang.github.io/ 漢羅全文: 古早古早,有1 ê cha-po͘ gín-á,伊ê名號做Jia̍k,伊kah in老母tòa tī 1塊公地。In sàn kah beh hō͘鬼扛--去,chit ê老chŏ͘人是靠紡紗á teh過日,m̄-koh Jia̍k實在是有夠pân-tōaⁿ,伊熱天to̍h去曝日,寒--人to̍h坐tī壁爐邊角--á ê所在,其他--ê伊siáⁿ to bē-giàn做。Só͘-pái人to̍h lóng叫伊Pân-tōaⁿ Jia̍k。In老母無才調叫伊去ka tàu做任何tāi-chì,最後,to̍h tī 1 ê禮拜一ka講,伊nā m̄開始為伊ka-tī食ê moâi做khang-khòe,to̍h beh ka趕--出-去,叫伊食ka-tī。 Chia ê話bē輸hō͘ Jia̍k精神--khài,伊翻轉工to̍h出去kā厝邊ê作穡人tàu做khang-khòe,趁tio̍h 1-sián錢。M̄-koh伊從來to m̄-bat袋過錢,só͘-pái to̍h tī伊beh轉厝ê時,經過溪á to̍h kā錢phah-ka-la̍uh--去-ah。 「你chit ê戇gín-á,你èng-kai ài kā錢袋去lak袋á。」 In老母án-ne講。 Jia̍k ìn講:「Án-ne我後遍to̍h ē-hiáu--ah。」 來隔工Jia̍k to̍h koh出去kā 1 ê飼牛--ê tàu作穡,飼牛--ê to̍h hō͘伊1甕牛奶當做伊hit日ê工錢。Jia̍k to̍h kā甕á接--過-來,袋入去伊外套ê大lak袋á--ni̍h,ná行ná sìm,牛奶早to̍h tī轉厝ê路--ni̍h choat kah chhun無半滴。 「僥倖--o͘h!你m̄-to̍h ài kā牛奶thèⁿ tī頭殼頂。」老chŏ͘人án-ne ka講。 Jia̍k ìn講:「Án-ne我後遍to̍h ē-hiáu--ah。」 Sòa--lòe隔轉工,Jia̍k koh去kā 1 ê作穡人tàu-saⁿ-kāng,作穡--ê講beh hō͘伊1塊khu-lí-muh chhì-suh做代價。到beh暗á ê時,Jia̍k kā chhì-suh the̍h--leh,to̍h khòe tī頭殼頂行轉去厝。伊到厝ê時,chhì-suh lóng總臭酸--去,有1-kóa-á已經lak無--去,1-kóa-á是kah伊ê頭毛糊做夥--ah。 「真正戇beh死neh!你應該ài好禮á ka phóng tī手--ni̍h-lah。」In老母án-ne ka講。 Jia̍k ìn講:「Án-ne我後遍to̍h ē-hiáu--ah。」 Sòa--lòe隔工Pân-tōaⁿ Jia̍k koh出門去做khang-khòe--ah,chit遍伊是tī 1 ê做pháng ê師傅hia tàu做,人kan-na beh hō͘伊1隻大貓公。Jia̍k kā貓á接--過-來,好禮á kō͘雙手mo͘h--leh,m̄-koh過無jōa久,貓á to̍h kā伊jiàu kah大khang細li̍h,伊ko͘-put-chiong,mā kan-na ē-tàng kā貓á放ho͘走。 到厝ê時,in老母ka講:「你有夠飯桶neh,你應該to̍h ài用索á ka縛--leh,kā伊拖tī後壁行chiah tio̍h。」 Jia̍k ìn講:「Án-ne我後遍to̍h ē-hiáu--ah。」 Koh翻轉工,Jia̍k去kā 1 ê thâi羊--ê tàu做工,thâi羊--ê hō͘伊1塊真優ê羊肩胛肉,當做伊ê報賞。Jia̍k kā羊肉the̍h--leh,to̍h the̍h索á kā肉縛--leh,tī伊ê kha-chhng後拖土leh行,só͘-pái,tī伊到厝ê時,kui塊肉lóng歹--去-ah。In老母chit遍已經對伊完全lóng無耐性--ah,因為隔轉工to̍h是禮拜,in老母無ta-tit-ôa,kan-na ē-tàng食高麗菜做暗頓。 「你chit ê thûi--哥,你應該是ài ka扛tī肩胛頭。」In老母án-ne ka講。 Jia̍k ìn講:「Án-ne我後遍to̍h ē-hiáu--ah。」 來to̍h是拜一--ah,Pân-tōaⁿ Jia̍k koh 1擺出門做工,伊chit遍是去chhōe 1 ê飼牛--ê tàu做khang-khòe,人送伊1隻驢á做伊無閒kui工ê謝禮。Sui-bóng講Jia̍k是生做真勇壯,m̄-koh伊mā有智覺tio̍h講,beh kā驢á giâ起lih肩胛頭扛--leh實在是kài ngē-táu,m̄-koh伊最後也是成功--a,伊to̍h án-ne ta̍uh-ta̍uh-á kā伊ê賞品扛轉去厝。To̍h tī伊beh轉去厝ê路--ni̍h,伊經過1間樓á厝,有1 ê好額人kah伊hit ê 生kah súi-tang-tang,m̄-koh臭耳聾koh é-káu ê孤cha-bó͘ kiáⁿ tòa tī hin。Chit ê chŏ͘-gín-á 1世人到今iáu m̄-bat笑--過,醫生講,nā無人有才調hō͘伊笑,伊chit世人to̍h lóng bē講話--ā。Só͘-pái chit ê老pē有公開宣布講,nā有cha-po͘人ē-tàng hō͘ in chŏ͘-kiáⁿ笑--出-來,伊to̍h ē kā in chŏ͘-kiáⁿ嫁--伊。To̍h tī Jia̍k扛1隻驢á行過chŏ͘-gín-á in tau ê時,chit ê少年ê女士tú好tng teh看窗á外,hit隻苦憐ê精牲四支脚hiòng天頂liòng無停--ê,koh拚命teh hìⁿ-hòⁿ叫。有影--lah,chit-lō情境實在是siuⁿ笑詼,chŏ͘-gín-á chŏaⁿ腹肚攬--leh放聲笑,mā即時to̍h變kah聽有聲mā會曉講話--ā。In老pē有影是歡喜過頭,to̍h照品照行,kā in chŏ͘-kiáⁿ嫁hō͘ Pân-tōaⁿ Jia̍k,Jia̍k to̍h án-ne變做1 ê好額ê紳士。In ang-á-bó͘做夥tòa tī 1間大厝宅--ni̍h,Jia̍k in老母mā kah in做夥tòa,日子過tio̍h真幸福,一直到伊過身--去。 【Eng-kok Gín-á-kó͘】Pân-tōaⁿ Jia̍k Goân-chok: Flora Annie Steel Hoan-e̍k: Chhòa It-bîn / KoaÔng Péng-hun Kóng-kó͘ / Phòe-ga̍k: Tân Hiáu-î Lâng-siaⁿ Phian-chip: KoaÔng Péng-hun Jī-bō͘: Lîm Û-chin Kàu-tùi: Chhòa It-bîn Tô͘: AI Chè-tô͘ Iáⁿ-phìⁿ: Tân Chu-hôa Tēng-oa̍t Youtube pîn-tō: https://www.youtube.com/@chokangalang Oân-chéng ê Eng-bûn, Hàn-lô, POJ tùi-chiàu bûn-kó khǹg tī koaⁿ-hong bāng-chām: https://cho-kang-a-lang.github.io/ POJ choân-bûn: Kó͘-chá kó͘-chá, ū 1 ê cha-po͘ gín-á, i ê miâ hō-chò Jia̍k, i kah in lāu-bú tòa tī 1 tè kong-tē. In sàn kah beh hō͘ kúi kng--khì, chit ê lāu chŏ͘-lâng sī khò pháng se-á teh kòe-ji̍t, m̄-koh Jia̍k si̍t-chāi sī ū-kàu pân-tōaⁿ, i joa̍h-thiⁿ to̍h khì pha̍k-ji̍t, kôaⁿ--lâng to̍h chē tī piah-lô͘ piⁿ kak--á ê só͘-chāi, kî-tha--ê i siáⁿ to bē-giàn chò. Só͘-pái lâng to̍h lóng kiò i Pân-tōaⁿ Jia̍k. In lāu-bú bô châi-tiāu kiò i khì ka tàu chò jīm-hô tāi-chì, chòe-āu, to̍h tī 1 ê lé-pài-it ka kóng, i nā m̄ khai-sí ūi i ka-tī chia̍h ê moâi chò khang-khòe, to̍h beh ka kóaⁿ--chhut-khì, kiò i chia̍h ka-tī. Chia ê ōe bē-su hō͘ Jia̍k cheng-sîn--khài, i hoan-tńg-kang to̍h chhut-khì kā chhù-piⁿ ê choh-sit-lâng tàu chò khang-khòe, thàn tio̍h 1-sián chîⁿ. M̄-koh i chiông-lâi to m̄-bat tē kòe chîⁿ, só͘-pái to̍h tī i beh tńg-chhù ê sî, keng-kòe khe-á to̍h kā chîⁿ phah-ka-la̍uh--khì-ah. “Lí chit ê gōng gín-á, lí èng-kai ài kā chîⁿ tē khì lak-tē-á.” In lāu-bú án-ne kóng. Jia̍k ìn kóng: “Án-ne góa āu-piàn to̍h ē-hiáu--ah.” Lâi keh-kang Jia̍k to̍h koh chhut-khì kā 1 ê chhī-gû--ê tàu choh-sit, chhī-gû--ê to̍h hō͘ i 1 àng gû-leng tòng-chò i hit ji̍t ê kang-chîⁿ. Jia̍k to̍h kā àng-á chiap--kòe-lâi, tē ji̍p-khì i gōa-thò ê tōa lak-tē-á--ni̍h, ná kiâⁿ ná sìm, gû-leng chá to̍h tī tńg-chhù ê lō͘--ni̍h choat kah chhun bô pòaⁿ tih. “Hiau-hēng--o͘h! Lí m̄-to̍h ài kā gû-leng thèⁿ tī thâu-khak téng.” Lāu chŏ͘-lâng án-ne ka kóng. Jia̍k ìn kóng: “Án-ne góa āu-piàn to̍h ē-hiáu--ah.” Sòa--lòe keh-tńg-kang, Jia̍k koh khì kā 1 ê choh-sit-lâng tàu-saⁿ-kāng, choh-sit--ê kóng beh hō͘ i 1 tè khu-lí-muh chhì-suh chò tāi-kè. Kàu beh-àm-á ê sî, Jia̍k kā chhì-suh the̍h--leh, to̍h khòe tī thâu-khak téng kiâⁿ tńg-khì chhù. I kàu chhù ê sî, chhì-suh lóng-chóng chhàu-sng--khì, ū 1-kóa-á í-keng lak bô--khì, 1-kóa-á sī kah i ê thâu-mo͘ kô͘ chò-hóe--ah. “Chin-chiàⁿ gōng beh sí neh! Lí èng-kai ài hó-lé-á ka phóng tī chhiú--ni̍h-lah.” In lāu-bú án-ne ka kóng. Jia̍k ìn kóng: “Án-ne góa āu-piàn to̍h ē-hiáu--ah.” Sòa--lòe keh-kang Pân-tōaⁿ Jia̍k koh chhut-mn̂g khì chò khang-khòe--ah, chit piàn i sī tī 1 ê chò pháng ê sai-hū hia tàu chò, lâng kan-na beh hō͘ i 1 chiah tōa niau-kang. Jia̍k kā niau-á chiap--kòe-lâi, hó-lé-á kō͘ siang-chhiú mo͘h--leh, m̄-koh kòe bô jōa kú, niau-á to̍h kā i jiàu kah tōa-khang-sè-li̍h, i ko͘-put-chiong, mā kan-na ē-tàng kā niau-á pàng ho͘ cháu. Kàu chhù ê sî, in lāu-bú ka kóng: “Lí ū-kàu pn̄g-tháng neh, lí èng-kai to̍h ài iōng soh-á ka pa̍k--leh, kā i thoa tī āu-piah kiâⁿ chiah tio̍h.” Jia̍k ìn kóng: “Án-ne góa āu-piàn to̍h ē-hiáu--ah.” Koh hoan-tńg-kang, Jia̍k khì kā 1 ê thâi-iûⁿ--ê tàu chò-kang, thâi-iûⁿ--ê hō͘ i 1 tè chin iu ê iûⁿ keng-kah bah, tòng-chò i ê pò-siúⁿ. Jia̍k kā iûⁿ-bah the̍h--leh, to̍h the̍h soh-á kā bah pa̍k--leh, tī i ê kha-chhng āu thoa-thô͘ leh kiâⁿ, só͘-pái, tī i kàu chhù ê sî, kui tè bah lóng pháiⁿ--khì-ah. In lāu-bú chit piàn í-keng tùi i oân-choân lóng bô nāi-sèng--ah, in-ūi keh-tńg-kang to̍h sī lé-pài, in lāu-bú bô-ta-tit-ôa, kan-na ē-tàng chia̍h ko-lê-chhài chò àm-tǹg. “Lí chit ê thûi--ko, lí èng-kai sī ài ka khǹg tī keng-kah-thâu.” In lāu-bú án-ne ka kóng. Jia̍k ìn kóng: “Án-ne góa āu-piàn to̍h ē-hiáu--ah.” Lâi to̍h sī pài-it--ah, Pân-tōaⁿ Jia̍k koh 1 pái chhut-mn̂g chò-kang, i chit piàn sī khì chhōe 1 ê chhī-gû--ê tàu chò khang-khòe, lâng sàng i 1 chiah lî-á chò i bô-êng kui kang ê siā-lé. Sui-bóng kóng Jia̍k sī seⁿ chò chin ióng-chòng, m̄-koh i mā ū tì

    8 min
  3. APR 10

    【E暗食啥貨】卵︱Nn̄g 台語白話字 Tâi-gí POJ (Pe̍h-ōe-jī)

    【E暗食啥貨】卵︱Nn̄g 文稿/主持︱蔡逸民 BuLuhSuh 配樂︱陳曉怡 Niau-tāu 人聲編輯/校對︱柯王炳勳 Bí-leng 字幕︱林于真 A-chin 圖︱AI製圖 影片︱陳姿樺 Ko͘-chiáu 完整ê英文/漢羅/POJ對照文稿khǹg ti官方網站:https://cho-kang-a-lang.github.io/ 漢羅全文: 各位線頂ê聽眾朋友,ta̍k-ê平安,ta̍k-ê好!歡迎收聽做工á人phá-kheh-su̍h-to͘h。 Ta̍k日kho̍k-kho̍k-chông,kui口灶士農工商隨人去,讀冊--ê讀chheh,做工--ê做kang,有才調做夥食--ê,大概mā chhun暗頓chit頓niâ,m̀,e暗beh食啥貨?Che有時,mā是kài歹kâng ìn ê問題neh! 無閒kui日,khang-khòe結束轉到厝,總--是ē ǹg望kā俗事hē--leh,好好á食1頓輕鬆ê飯,ta̍uh-ta̍uh-á食,慢慢á話,kah厝--ni̍h ê ta̍k-ê,ōe看今á日ê日子過tio̍h啥款? Ah,飯煮好--ah,菜iáu leh款,無我mā來tàu-saⁿ-kāng。Chit ê時間,mā差不多beh食暗--ah,厝--ni̍h ê人ē隨ê sóa來客廳chia活動。「Lín kám beh食卵?」「Beh--o͘h!」好,來煎卵。 冰箱to̍h tī gá-suh爐ê對面,先the̍h幾粒á卵--出-來,liam-mi to̍h beh料理。Che卵beh煎,ûn-ná有真chē變化neh!Nā講tio̍h蔥á卵,做法to̍h真簡單,seng khà幾粒卵落去碗公,蔥á the̍h--1-2-枝,切珠,khǹg去碗公,摻kóa鹽,hē kóa豆油,phah ho͘ sòaⁿ。Che鹹chiáⁿ to在人kah意,ta̍k ê人ê口味無kâng。鼎nā jia̍t,咱tú-chiah chhiau好ê料to̍h ē-tàng落鼎煎,chit-chūn,你to̍h斟酌ka看,seng kah鼎面接觸--tio̍h ê卵,真緊to̍h ē熟,m̄-koh khah頂面ê卵koh ē湯湯,chit-má,ē-tàng kā已經熟ê卵,用tī a̍h是煎匙ka póe去1 pêng,鼎sió ka gia̍h ho͘ chhu-chhu,hō͘湯湯ê部份,ē-tàng流過空--出-來ê鼎面煎,to̍h án-ne一直照chit-lō版路ka處理,尾--á,鼎--ni̍h ê卵,to̍h lóng ē變kah膏膏tēng-tēng ê形,chit時,to̍h ē-tàng péng-pêng繼續煎,chit-chūn,nā像我chit款有練--過ê o͘-chí-sáng,免用煎匙thuh,手1 ê屈勢,出1 ê力,卵to̍h ē飛tī空中pha-liàn-táu,koh ē用真súi ê姿勢落鼎,ah,害--ā,練無夠,落鼎失敗,卵去ho͘破做3-4 pêng,咱nā tú tio̍h án-ne ê狀況,人to̍h ài冷靜,ài假做像he無tāi-chì án-ne,緊用煎匙koh kā卵thuh做夥,看koh會赴ka粘做1塊完整--ê-無,人nā變做o͘-chí-sáng有1 ê好--處,工夫無的確ē kài gâu,m̄-koh面皮一般lóng ē變kah khah厚。話koh講倒 --轉-來,卵nā煎kah雙pêng lóng sió-khóa-á赤赤,豆油kah蔥á ê芳to̍h ē chhèng--出-來,chit-chūn to̍h差不多ē-tàng起鼎--ah,煎jú久卵to̍h jú tēng,m̄-koh豆油kah蔥á ê phang khùi mā ē變kah jú明,起鼎ê時機隨在人kah意ka-tī節。有ê人無ài hē豆油,講卵看--起-來ē khah烏,m̄-koh,我ka-tī是真kah意豆油過炒ê氣味。 Nā是講菜脯卵,做法mā kah蔥á卵差不多,精差tī菜脯切ho͘幼了後,ài seng浸水,nā無,有ê菜脯真正是鹹tok-tok,到時to̍h ē變做挾1塊á卵,配kui大碗飯。Che菜脯浸水ài浸jōa久?一般我ê辦法,是浸--1-chām-á to̍h the̍h 1塊起來試鹹汫,感覺差不多--a,chiah kah卵chhiau做夥。一般菜脯卵teh chhiau料,我to̍h無koh lām鹽kah豆油--ā,靠菜脯本身ê鹹to̍h有夠。 Che菜脯卵kah蔥á卵,咱nā去khah tiōng手路ê店食,in一般ē hē真chē油,煎-出--來卵圓koh厚,食--起-來koh酥酥,phang頭真有,真好食,m̄-koh,chit-má chit ê時代,khah講究油mài用hiah重,beh kā卵煎kah圓koh厚,工夫mā to̍h ài真老到,我che凊彩食凊彩大--ê,揀he食ē ha̍h koh簡單做ê方式to̍h好! Sui-bóng我到taⁿ講kah hiah chē,m̄-koh chit-má我tng-teh煎--ê,是卵包。無法度,節目nā beh做,人to̍h bē-tàng無厚話。Nā是leh煎卵包,我siāng愛kā卵仁煎kah 1-sut-á熟to̍h好,大概是煎kah gia̍h tī ka tu̍h--1-ē, to̍h ē流--出-來ê狀況,第1,看卵仁ta̍uh-ta̍uh-á流--出-來,khí-mo͘ kài giang,第2,án-ne mā kài好食!Beh kā卵煎kah chit-lō款,我ē kā卵先ùi冰箱the̍h出來退冰,咱siōng好是用kah室內溫度差不多ê卵去煎ē khah好煎,卵nā siuⁿ冰,卵頂下teh熟ê速度ē差真chē,下面--ê卵熟kah強beh臭乾,頂面--ê卵清koh水水,tēng ê部分siuⁿ少,beh péng-pêng ē khah oh,無péng koh ē煎kah臭乾,hit-chūn to̍h進退兩難--lo͘h。 咱beh煎,kāng款鼎hē油ho͘ jia̍t,ûn-ûn-á火to̍h好,今á日ê卵包我想beh ka煎ho͘白phau-phau koh幼mi-mi,火to̍h m̄-thang開siuⁿ iām,卵nā beh khà,咱ē-tàng先予卵清落鼎,卵仁chiah對卵清ê正中央ho͘ --落-去,án-ne煎--起-來khah súi,卵lóng loeh--ah,chit時to̍h ē-tàng用煎匙kā he烏白走ê卵清póe去中央,ta̍uh-ta̍uh-á kā卵ê形khioh ho͘圓圓,ná聽油鼎chhu̍h-chhu̍h叫ê聲,ná注意講卵通好péng-pêng--ā-無?Beh péng-pêng to̍h ài真細膩ŏ͘,m̄-thang siuⁿ粗魯,這時ê卵仁koh是chheⁿ--ê,siuⁿ大力to̍h破--去,to̍h輕輕--a,ta̍uh-ta̍uh-á好禮á ka péng--過,péng--過了後to̍h ài注意時間--a,免jōa久to̍h ē-tàng起鼎,主要to̍h是beh kā猶未熟ê卵清,koh有卵仁ê表面煎ho͘熟,jōa久to̍h ài ka-tī chat,用心感受,nā koh ài算看幾秒幾秒,án-ne to̍h無浪漫--ā。 講to̍h ài講kài久,nā真正leh煎,1粒卵是真緊to̍h煎ē好--ah,1人1粒算kah tú-tú-á好,ka phâng去飯桌。看看--leh,siāng尾1齣菜mā處理好--ah,「食飯o͘h!隨人去添飯haⁿh!」 坐好勢,tú添好ê飯koh tng-teh chhèng煙,ngeh 1粒卵包hē tī碗--ni̍h,lâm kóa豆油tī卵頂面,tī gia̍h--leh kā卵仁chhiám--落-去,看he卵仁膏膏,ta̍uh-ta̍uh-á流--出-來,流去飯--ni̍h,kā飯染kah黃gìm-gìm,碗phâng--起-來飯ka pe--lòe,ûn-ûn-á pō͘,卵kah豆油kah飯ê氣味lóng lām tī嘴--ni̍h,喔,讚!起毛有夠giang,che有影是幸福ê滋味! 食飽bē?你e暗食啥貨?食tio̍h kám有心適?食tio̍h有歡喜--無? 感謝各位聽眾朋友來收聽goán chit ê節目,goán今á日ê節目to̍h放送到chia,期待後禮拜咱koh tī空中再相會ŏ͘! 【E-àm Chia̍h Sáⁿ-hòe】Nn̄g Bûn-kó / Chú-chhî: Chhòa It-bîn Phòe-ga̍k: Tân Hiáu-î Lâng-siaⁿ Phian-chip / Kàu-tùi: KoaÔng Péng-hun Jī-bō͘: Lîm Û-chin Tô͘: AI Chè-tô͘ Iáⁿ-phìⁿ: Tân Chu-hôa Oân-chéng ê Hàn-lô, POJ tùi-chiàu bûn-kó khǹg tī koaⁿ-hong bāng-chām: htt ps://cho-kang-a-lang.github.io/ POJ Choân-bûn: Kok-ūi sòaⁿ-téng ê thiaⁿ-chiòng pêng-iú, ta̍k-ê pêng-an, ta̍k-ê hó, hoan-gêng siu-thiaⁿ Chò-kang-á-lâng phá-kheh-su̍h-to͘h. Ta̍k-ji̍t kho̍k-kho̍k-chông, kui-kháu-chàu sū-lông-kang-siong sûi-lâng khì, tha̍k-chheh--ê tha̍k-chheh, chò-kang--ê chò-kang, ū châi-tiāu chò-hóe chia̍h--ê, tāi-khài mā chhun àm-tǹg chit tǹg niâ, m̀, e-àm beh chia̍h sáⁿ-hòe? Che ū-sî, mā sī kài pháiⁿ kâng ìn ê būn-tê neh! Bô-êng kui ji̍t, khang-khòe kiat-sok tńg kàu chhù, chóng--sī ē ǹg-bāng kā sio̍k-sū hē--leh, hó-hó-á chia̍h 1 tǹg khin-sang ê pn̄g, ta̍uh-ta̍uh-á chia̍h, bān-bān-á ōe, kah chhù--ni̍h ê ta̍k-ê, ōe khòaⁿ kin-á-ji̍t ê ji̍t-chí kòe tio̍h siáⁿ-khoán? Ah, pn̄g chú hó--ah, chhài iáu leh khoán, bô góa mā lâi tàu-saⁿ-kāng. Chit ê sî-kan, mā chha-put-to beh chia̍h-àm--ah, chhù--ni̍h ê lâng ē sûi ê sóa lâi kheh-thiaⁿ chia oa̍h-tāng. “Lín kám beh chia̍h nn̄g?” “Beh--o͘h!” Hó, lâi chian nn̄g. Peng-siuⁿ to̍h tī gá-suh-lô͘ ê tùi-bīn, seng the̍h kúi-lia̍p-á nn̄g--chhut-lâi, liam-mi to̍h beh liāu-lí. Che nn̄g beh chian, ûn-ná ū chin chē piàn-hòa neh! Nā kóng tio̍h chhang-á-nn̄g, chò-hoat to̍h chin kán-tan, seng khà kúi lia̍p nn̄g lo̍h-khì óaⁿ-kong, chhang-á the̍h--1-2-ki, chhiat-chu, khǹg khì óaⁿ-kong, chham kóa iâm, hē kóa tāu-iû, phah ho͘ sòaⁿ. Che kiâm-chiáⁿ to chāi lâng kah-ì, ta̍k ê lâng ê kháu-bī bô kâng. Tiáⁿ nā jia̍t, lán tú-chiah chhiau hó ê liāu to̍h ē-tàng lo̍h tiáⁿ chian, chit-chūn, lí to̍h chim-chiok ka khòaⁿ, seng kah tiáⁿ-bīn chiap-chhiok--tio̍h ê nn̄g, chin kín to̍h ē se̍k, m̄-koh khah téng-bīn ê nn̄g koh ē thng-thng, chit-má, ē-tàng kā í-keng se̍k ê nn̄g, iōng tī a̍h-sī chian-sî ka póe khì 1 pêng, tiáⁿ sió ka gia̍h ho͘ chhu-chhu, hō͘ thng-thng ê pō͘-hūn, ē-tàng lâu kòe khang--chhut-lâi ê tiáⁿ-bīn chian, to̍h án-ne it-ti̍t chiàu chit-lō pán-lō͘ ka chhú-lí, bóe--á, tiáⁿ--ni̍h ê nn̄g, to̍h lóng ē piàn kah ko-ko tēng-tēng ê hêng, chit-sî, to̍h ē-tàng péng-pêng kè-sio̍k chian, chit-chūn, nā chhiūⁿ góa chit-khoán ū liān--kòe ê o͘-chí-sáng, bián iōng chian-sî thuh, chhiú 1 ê khut-sè, chhut 1 ê la̍t, nn̄g to̍h ē poe tī khong-tiong pha-liàn-táu, koh ē iōng chin súi ê chu-sè lo̍h tiáⁿ, ah, hāi--ā, liān bô-kàu, lo̍h tiáⁿ sit-pāi, nn̄g khì ho͘ phòa chò 3-4 pêng, lán nā tú tio̍h án-ne ê chōng-hóng, lâng to̍h ài léng-chēng, ài ké-chò chhiūⁿ he bô tāi-chì án-ne, kín iōng chian-sî koh kā nn̄g thuh chò-hóe, khòaⁿ koh ē-hù ka liâm chò 1 tè oân-choân--ê-bô, lâng nā piàn-chò o͘-chí-sáng ū 1 ê hó--chhù, kang-hu bô tek-khak ē kài gâu, m̄-koh bīn-phôe it-poaⁿ lóng ē piàn kah khah kāu. Ōe koh kóng tò --tńg-lâi, nn̄g nā chian kah siang-pêng ló

    9 min
  4. APR 3

    【A郎台語小詞典】Ep.039 粒 ︱Lia̍p 白話字POJ字幕 A-lông Tâi-gí sió sû-tián Pe̍h-ōe-jī jī-bō͘

    【A郎台語小詞典】Ep.039 粒 ︱Lia̍p 文稿/主持︱蔡逸民 BuLuhSuh 配樂︱陳曉怡 Niau-tāu 人聲編輯/校對︱柯王炳勳 Bí-leng 字幕︱林于真 A-chin 圖︱林佳祥 Chia-siông/AI製圖 影片︱陳姿樺 Ko͘-chiáu 完整ê漢羅/POJ對照文稿khǹg ti官方網站:https://cho-kang-a-lang.github.io/ 漢羅全文: 各位線頂ê聽眾朋友,ta̍k-ê平安,ta̍k-ê好!歡迎收聽做工á人phá-kheh-su̍h-to͘h。Iû-koh到咱紹介語詞ê時間--a,請ta̍k-ê做夥來聽看māi。 咱今á日來káng chit字粒。Ē想beh來講chit字,是因為tú好有1日,teh食暗ê時,飯ka pe--lòe,ĕ,nah ē chiah tēng,koh斟酌ka哺,米心是煮有透,m̄-koh to̍h是kán-ná teh煮飯ê時,水hē無夠chē ê款,我隨時to̍h nauh 1句講,「Ĕ,今á日ê飯nah ē煮kah chiah粒?」Ta̍k ê koh繼續káng--lòe,chiah知影hit日tú去買米,凡勢是去買tio̍h舊米,後遍beh煮飯ê時,水to̍h ài koh ke hē--kóa,飯煮--起-來chiah ē khiū。食tio̍h飯粒粒ûn-ná有好--處neh,koh ke 1 ê題目來hâm ta̍k-ke做夥稽考。 Chit字粒,一般是the̍h來算細細á ê物件ê助數詞,chhiūⁿ講沙,米,m̄-koh mā無的確講lia̍p--ê lóng真細,籃球mā算粒,枕頭、西瓜mā算粒,總--是,tī咱ê生活--ni̍h,用粒teh算--ê有影是chiâⁿ chē。 Koh 1種粒,應該是人人lóng bē kah意,to̍h是粒á,生粒á ē爛,ē發hông,ē孵膿,ē疼,khah嚴重--leh人koh ē發燒,che人人lóng無愛。Éng過,我gín-á時,nā生粒á,老母to̍h ē去kâng買he烏烏ê膏藥á轉來hō͘我貼。買--轉-來ê時,膏藥á是koeh tī細細塊á ê布面頂,koh kā布對拗,kā膏藥á拗tī內面,he黏黏烏烏ê膏藥á chiah bē kō kah四界lóng是。Beh貼進前,koh to̍h ài用火kā膏藥á烘ho͘燒,án-ne,khah好拆,拆--開to̍h ē-tàng貼去粒á頂,等kah粒á頭變軟,a̍h是膏藥á tēng--去-ah,to̍h ē-tàng拆--khài,nā是猶未好,to̍h koh ài貼1塊新--ê。Che lóng我gín-á時ê記智--ah,chit-má chit ê時代,凡勢連膏藥á mā無tàng買--ah。 Lia̍p mā有kā軟軟ê物件,用手tēⁿ做ka-tī beh ài ê形ê意思,親像講,lia̍p土丸á,lia̍p土尪á,lia̍p雞母狗á chit款--ê。Só͘-pái,咱mā ē kā飼kiáⁿ chit件tāi-chì用lia̍p來形容,咱ka chhiâⁿ,咱ka教,kā伊惜命命,m̄ hō͘伊行歪chhoa̍h,che mā kāng款是beh kā伊雕琢做咱beh ài ê形,nā用lia̍p來形容io飼gín-á,ûn-ná是kài tàu-tah--lah。 最後來1句連續劇ê台詞做咱ê結尾:「我辛辛苦苦kā你lia̍p kah chiah大漢,你竟然為tio̍h chit ê m̄知tó位來ê死查某鬼á,beh放sak你ê爸á母,天公伯--á…,我nah ē chiah歹命!」 Án-ne,咱今á日ê A郎小詞典to̍h紹介到chia,請各位聽眾朋友繼續kā goán支持kah鼓勵,有閒koh來ŏ͘! 【A-lông Tâi-gí Sió-sû-tián】Ep.039 Lia̍p Bûn-kó / Chú-chhî: Chhòa It-bîn Phòe-ga̍k: Tân Hiáu-î Lâng-siaⁿ Phian-chip / Kàu-tùi: KoaÔng Péng-hun Jī-bō͘: Lîm Û-chin Tô͘: Lîm Ka-siông / AI Chè-tô͘ Iáⁿ-phìⁿ: Tân Chu-hôa Oân-chéng ê Hàn-lô, POJ tùi-chiàu bûn-kó khǹg tī koaⁿ-hong bāng-chām: https://ch o-kang-a-lang.github.io/ POJ Choân-bûn: Kok-ūi sòaⁿ-téng ê thiaⁿ-chiòng pêng-iú, ta̍k-ê pêng-an, ta̍k-ê hó! Hoan-gêng siu-thiaⁿ Chò-kang-á-lâng phá-kheh-su̍h-to̍͘h. Iû koh kàu lán siāu-kài gí-sû ê sî-kan--a, chhiáⁿ ta̍k-ê chò-hóe lâi thiaⁿ khòaⁿ-māi. Lán kin-á-ji̍t lâi káng chit jī ”lia̍p”. Ē siūⁿ-beh lâi kóng chit jī, sī in-ūi tú-hó ū 1 ji̍t, teh chia̍h-àm ê sî, pn̄g ka pe--lòe, ĕ, nah ē chiah tēng, koh chim-chiok ka pō͘, bí-sim sī chú ū thàu, m̄-koh to̍h sī kán-ná teh chú-pn̄g ê sî, chúi hē bô-kàu chē ê khoán, góa sûi-sî to̍h nauh 1 kù kóng: ”Ĕ, kin-á-ji̍t ê pn̄g nah ē chú kah chiah lia̍p?” Ta̍k-ê koh kè-sio̍k káng--lòe, chiah chai-iáⁿ hit ji̍t tú khì bé bí, hoān-sè sī khì bé tio̍h kū-bí, āu-piàn beh chú-pn̄g ê sî, chúi to̍h ài koh ke hē--kóa, pn̄g chú--khí-lâi chiah ē khiū. Chia̍h tio̍h pn̄g lia̍p-lia̍p ûn-ná ū hó--chhù neh, koh ke 1 ê tê-bo̍k lâi hâm ta̍k-ke chò-hóe khe-khó. Chit jī ”lia̍p”, it-poaⁿ sī the̍h lâi sǹg sè-sè-á ê mi̍h-kiāⁿ ê chō͘-sò͘-sû, chhiūⁿ kóng soa, bí, m̄-koh mā bô-tek-khak kóng lia̍p--ê lóng chin sè, nâ-kiû mā sǹg lia̍p, chím-thâu, si-koe mā sǹg lia̍p, chóng--sī, tī lán ê seng-oa̍h--ni̍h, iōng lia̍p teh sǹg--ê ū-iáⁿ sī chiâⁿ chē. Koh 1 chióng ”lia̍p”, èng-kai sī lâng-lâng lóng bē kah-ì, to̍h-sī lia̍p-á, seⁿ lia̍p-á ē nōa, ē hoat-hông, ē pū-lâng, ē thiàⁿ, khah giâm-tiōng--leh lâng koh ē hoat-sio, che lâng-lâng lóng bô-ài. Éng-kòe, góa gín-á sî, nā seⁿ lia̍p-á, lāu-bú to̍h ē khì kâng bé he o͘-o͘ ê ko-io̍h-á tńg-lâi hō͘ góa tah, bé--tńg-lâi ê sî, ko-io̍h-á sī koeh tī sè-sè-tè-á ê pò͘ bīn-téng, koh kā pò͘ tùi áu, kā ko-io̍h-á áu tī lāi-bīn, he liâm-liâm o͘-o͘ ê ko-io̍h-á chiah bē kō kah sì-kè lóng sī. Beh tah chìn-chêng, koh to̍h ài iōng hóe kā ko-io̍h-á hang ho͘ sio, án-ne, khah hó thiah, thiah--khui to̍h ē-tàng tah khì lia̍p-á téng, tán kah lia̍p-á thâu piàn nńg, a̍h-sī ko-io̍h-á tēng--khì-ah, to̍h ē-tàng thiah--khài, nā-sī iáu-bē hó, to̍h koh ài tah 1 tè sin--ê. Che lóng góa gín-á-sî ê kì-tì--ah, chit-má chit ê sî-tāi, hoān-sè liân ko-io̍h-á mā bô-tàng bé--ah. Lia̍p mā-ū kā nńg-nńg ê mi̍h-kiāⁿ, iōng chhiú tēⁿ chò ka-tī beh ài ê hêng ê ì-sù, chhin-chhiūⁿ kóng, lia̍p thô͘-oân-á, lia̍p thô͘-ang-á, lia̍p ke-bó-káu-á chit-khoán--ê. Só͘-pái, lán mā ē kā chhī-kiáⁿ chit kiāⁿ tāi-chì iōng lia̍p lâi hêng-iông, lán ka chhiâⁿ, lán ka kà, kā i sioh-miā-miā, m̄ hō͘ i kiâⁿ oai-chhoa̍h, che mā kāng-khoán sī beh kā i tiau-tok chò lán beh ài ê hêng, nā iōng lia̍p lâi hêng-iông io-chhī gín-á, ûn-ná sī kài tàu-tah--lah. Chòe-āu lâi 1 kù liân-sio̍k-kio̍k ê tâi-sû chò lán ê kiat-bóe,” Góa sin-sin-khó͘-khó͘ kā lí lia̍p kah chiah tōa-hàn, lí kèng-jiân ūi tio̍h chit ê m̄-chai tó-ūi lâi ê sí cha-bó͘-kúi-á, beh pàng-sak lí ê pē-á-bú, thiⁿ-kong-peh--á…, góa nah ē chiah pháiⁿ-miā!” Án-ne, lán kin-á-ji̍t ê A-lông Sió-sû-tián to̍h siāu-kài kàu chia, chhiáⁿ kok-ūi thiaⁿ-chiòng pêng-iú kè-sio̍k kā goán chi-chhî kah kó͘-lē, ū-êng koh lâi ŏ͘! -- Hosting provided by SoundOn

    4 min
  5. MAR 27

    【英國Gín-á古】3支羽毛下集︱The Three Feathers Part 2 台語白話字 Tâi-gí POJ (Pe̍h-ōe-jī)

    【英國Gín-á古】3支羽毛下集︱The Three Feathers Part 2 原作︱Flora Annie Steel 翻譯︱蔡逸民 BuLuhSuh/柯王炳勳 Bí-leng 講古/配樂︱陳曉怡 Niau-tāu 人聲編輯/校對︱柯王炳勳 Bí-leng 字幕︱林于真 A-chin 圖︱AI製圖 影片︱陳姿樺 Ko͘-chiáu 完整ê英文/漢羅/POJ對照文稿khǹg ti官方網站:https://cho-kang-a-lang.github.io/ 漢羅全文: E暗到--ah,chŏ͘-gín-á kā錢用圍身裙tau--leh,to̍h tī伊beh peh樓梯--起-lih ê時,伊hiông-hiông停落來講:「Ah!Ē害!我koh kā衫phi tī索á頂neh。你小等--1-ē,我去ka收--入-來。」 駛馬車--ê ûn-ná是1 ê kài有禮數ê人,só͘-pái伊to̍h sûi ìn講:「我去to̍h好,e暗hiah冷,風koh透,你ē寒--tio̍h-lah。」 Sòa--lòe駛馬車--ê to̍h行--出-去-ah,cha-bó͘ gín-á to̍h kā伊ê羽毛the̍h--出-來,講:「藉我ê真愛心肝頭ê chit 3支羽毛,望hit kóa衫hō͘風搧kah四界飛直透到天光,mā望駛馬車ê先生無法度kā衫khioh ho͘好勢,雙手koh ài一直無閒teh khioh衫。」 話講soah,伊to̍h tiām-tiām-á去眠床睏,因為sòa--落-來ē án-nóa伊to知知--leh。有影tāi-chì kah伊所料--ê kāng款。駛馬車ê先生m̄-bat有1暝親像án-ne,tâm-lok-lok ê衫tī伊耳khang邊iāⁿ-iāⁿ hàiⁿ烏白搧,床巾,被單kā伊捆kah ná肉粽,害伊poa̍h倒,面巾同齊時koh tī hia sut伊ê脚sut無停。Sui-bóng伊kui身軀疼了了,mā是to̍h án-ne繼續到天光。駛馬車--ê siān-tauh-tauh koh憂頭結面,m̄-koh伊連爬去伊ê眠床to bē-sái,因為伊to̍h koh飼伊ê馬食料lim水!伊驚á ē hông笑,mā激tiām-tiām啥to無講。Chit ê súi koh khiáu ê洗衫女工,kā 40鎊khǹg去kheh-á--ni̍h,kah hit 70鎊收做夥,koh來to̍h歡歡喜喜繼續khang-khòe。Koh過1-chām-á了後,in hia有1 ê cha-po͘使用人,伊是1 ê古意ê少年á,mā去saⁿh tio̍h hit ê洗衫女工。伊經過洗衫間ê時,想beh koh ke gió 1-ē-á伊思慕ê人,to̍h ùi鎖匙khang ka偷看,soah看tio̍h伊坐tī椅á頂teh曲脚,衫已經摺好熨好勢,ka-tī飛去桌á頂。 少年á看1-ē心內實在真苦惱,só͘-pái伊to̍h去chhōe主人,去kā伊儉ê錢全部領--出-來,接sòa to̍h去chhōe chŏ͘-gín-á,講,nā是chŏ͘-gín-á無同意beh嫁--伊,伊to̍h一定ài kā伊所看--tio̍h-ê,照實講hō͘女主人知。 少年á講:「你看!我一直tòe tī主人身軀邊,有khiām 1 kóa錢,你mā tī chia chiah久--ah,一定mā有khiām--kóa,咱ē-tàng kā咱2 ê khiām--ê kap做夥,to̍h thèng好ē-tàng起家,a̍h是講,你想beh繼續tī chia做khang-khòe mā在你。」 總是chŏ͘-gín-á有試過beh hō͘伊放棄chit lō想法,m̄-koh伊實在有夠堅持,路尾,chŏ͘-gín-á講: 「Jiàm-suh!親愛--ê,去地下室kā我the̍h kóa不懶池酒來,你害我心koân心kē jû-chháng-chháng!」Tī Jiàm-suh離開了後,伊to̍h kā伊hit 3支羽毛the̍h--出-來,講:「藉我ê真愛心肝頭ê chit 3支羽毛,望Jiàm-suh無法度好勢á kā不懶池酒倒--出-來,kan-na ē-tàng倒落去伊ka-tī ê嚨喉khang。」 Hèⁿ!Án-chóaⁿ講án-chóaⁿ siàⁿ。不管Jiàm-suh khah án-chóaⁿ試,to̍h是無法度kā不懶池酒倒入去玻璃au-á,酒chiah滴幾滴á入去au-á內,to̍h koh ē順伊ê手流--出-來,來to̍h滴lŏe土脚。To̍h án-ne一直餾,直直到伊thiám kah感覺ka-tī mā需要sip--1-kóa,to̍h kā au-á內hit 1-sut-á lim--lòe,koh接lŏe試,結果mā是無khah好。Só͘-pái,伊to̍h koh lim 1嘴á-kiáⁿ,試,koh試,hē性命ka試,直直到伊變kah má-se-má-se。好死m̄死,主人tī chit時落來到地下室,伊1-ē看,to̍h sûi知影是án-chóaⁿ ē一直鼻tio̍h不懶池酒ê味! Jiàm-suh chit ê使用人是老實koh條直,só͘-pái伊to̍h照實kā主人講,伊 --落-來是為tio̍h beh thîn kóa不懶池酒hō͘ hit ê感覺無爽快ê洗衫女工,m̄-koh伊ê手一直chhoah thîn bē好勢,to̍h倒ùi土脚,結果土脚ê酒味chhèng--起-來,害伊頭殼gông-chhia-chhia。 「Bē輸是真--ê-leh!」主人講soah,Jiàm-suh to̍h ho͘ kòng kah悽慘oe-oe。 Sòa--lòe,主人to̍h去chhōe女主人,也to̍h是in bó͘,講:「Kā你hit ê洗衫女工辭辭--leh-lah。我ê下脚手人ta̍k ê to出tāi-chì。In kā寄tī我chia ê錢lóng the̍h-the̍h--去,to̍h親像in beh chhōa-bó͘ án-ne,m̄-koh soah lóng無人離開lán chia,我teh想,to̍h是hit ê chŏ͘-gín-á leh歹鬼chhōa頭。」 M̄-koh in bó͘無ài聽伊講洗衫女工ê不是,伊to chit間厝宅內siāng好ê使用人ā,比in其他--ê總tàu-tàu--leh koh khah有價值,m̄ tio̍h--ê一定是主人伊ê hit kóa使用人。In ang-á-bó͘ to̍h án-ne冤--起-來,m̄-koh路尾主人lo̍h軟--ah。自án-ne了後,tāi-chì to̍h平靜--落-來-ah,因為女主人有kā chŏ͘-gín-á吩咐講,ài khah bih鬚--leh,ah in hit kóa cha-po͘人驚á ē hō͘其他ê使用人笑,mā無人ē kā發生ê tāi-chì講--出-來。 日子to̍h án-ne平平順順,一直到有1工,主人tng beh坐車出門,馬車to̍h停tī門口,使用人kā車門開--開hōaⁿ--leh,管家mā chhoân便便khiā tī gîm-á。To̍h tī chit時,ioh看是siáng ùi庭--ni̍h行--過?To̍h是hit ê洗衫女工!伊kng 1大籃á清氣衫,看--起-來是hiah-nī活潑koh hiah-nī顯目。Jiàm-suh,也to̍h是hit ê使用人1-ē看--tio̍h to̍h擋bē-tiâu,大聲吼--出-來。伊講: 「伊是1 ê惡毒ê cha-bó͘,kā我khiām ê錢the̍h了了--無打緊,koh害我去hông電kah金sih-sih。」 Sòa--lòe,駛馬車--ê心肝mā lia̍h坦橫,講:「Kám án-ne?你he kah伊對我所做--ê根本to差天差地。」伊 to̍h khiā--起-來,kā hit暗hō͘ tâm-lok-lok ê衫chau-that,koh有舞kui暝,bē輸天lóng bē光ê恐怖tāi lóng總講--出-來。來to̍h換khiā tī gîm-á ê管家bē直--ah,伊氣kah kiông-kiông beh爆炸,擋bē tiâu mā是kā百葉窗khi-khi-kho̍k-kho̍k lòng kui暝ê tāi-chì講--出-來。 Koh講:「其中1塊窗á枋,koh去khà tio̍h我ê鼻á!」 3 ê人kā ta̍k人ê悽慘tāi聽soah,to̍h恬靜--落-來,in lóng同意講,聽候主人--出-來,to̍h beh kā chia ê tāi-chì lóng講ho͘知,beh hō͘ chit ê cha-bó͘ giat-áu chhia糞斗。Hit ê洗衫女工ê耳khang ûn-ná chiâⁿ利,早to̍h停脚tī門後teh偷聽,伊了解狀況了後,知影to̍h ài做kóa啥chiah thang kā tāi-chì擋tiām,só͘-pái伊to̍h kā伊ê 3支羽毛the̍h--出-來,講:「藉我ê真愛心肝頭ê chit 3支羽毛,望in 3 ê去比phēng看siáng受苦siāng傷重,路尾冤kah lak落去水池á--ni̍h,創kah kui身軀tâm-kô͘-kô͘。」 來ā,話chiah tú講soah niâ,in 3 ê cha-po͘人to̍h開始冤講,siáng siāng悽慘落魄,sòa--lòe Jiàm-suh to̍h雄雄出手kā大箍把ê管家mau--lòe,phah kah伊目睭烏青激血,koh來hit ê肥管家kā Jiàm-suh hap落去土脚,hē性命ka cheng,ah駛車--ê mā無teh閒,ùi駕駛座peh--出-來,對in其他2 ê siòng準to̍h悽慘á phah,洗衫女工是tī邊--á笑kah嘴á li̍h-sai-sai。 Chit時主人出--來-ah,m̄-koh無人想beh先聽別人講,kan-kan-á想beh先kā ka-tī ê tāi-chì講hō͘主人聽,só͘-pái,koh開始sio-phah,e-e-kheh-kheh做1夥,cheng來cheng去phah bē soah,siōng尾,3 ê人lóng e-e-sak-sak chhia落去水池á--ni̍h,創kah kui身軀tâm-lok-lok。 主人to̍h問chŏ͘-gín-á到底是án-chóaⁿ ē創kah án-ne,chŏ͘-gín-á ìn講: 「因為我無beh嫁--in,in to̍h lóng beh編1 kóa對我不利ê話,1 ê講伊ê故事siāng好,1 ê講伊ê故事siāng有效,in to̍h為tio̍h tó 1 ê故事siāng ē hō͘我出tāi-chì teh hoe bē soah。M̄-koh chit-má in lóng受tio̍h報應--ah,tāi-chì到chia soah to̍h ē-sái。」 Koh來,主人to̍h行去in bó͘ ê面頭前講:「你講了無m̄ tio̍h。你hit ê洗衫女工是1 ê真khiáu ê chŏ͘-gín-á。」 Sòa--lòe,管家,駛車--ê hâm Jiàm-suh,kan-na ē-tàng見笑面見笑面kā嘴that--leh,siáⁿ to bē-tàng做。洗衫--ê koh來to̍h一直lóng盡本份kā伊ê khang-khòe做kah好勢好勢,無koh有啥新ê是非。 Koh來,7冬koh過1工ê時間到--ah,chit 1日駛le̍k金ê氣派馬車來到門脚口--ê是siáng?正正是伊ê鳥á-ang,伊已經koh變做緣投ê少年家。伊beh kā洗衫女工chhōa--走,hō͘伊koh再1遍做伊ê bó͘,主人kah女主人lóng為伊ê好運感覺真歡喜,in命令所有其他ê使用人tī gîm-á列隊kā伊祝福。來伊經過管家ê seng-khu邊ê時,kā 1 ê內底té 70鎊ê袋á chiⁿ teh管家ê手--ni̍h,嘴甜but-but講:「Che是beh補償你去關百葉窗。」 伊經過駛車--ê ê時,kā 1 ê內底té 40鎊ê袋á chiⁿ teh駛車--ê ê手--ni̍h,講:「Che是beh報賞你kă tàu收衫。」M̄-koh伊經過hit ê cha-po͘使用人ê時,hō͘伊1 ê內底té 100鎊ê袋á,笑hai-hai講:「Che是beh答謝你hit杯一直無斟--來ê不懶池酒!」 路尾,伊to̍h kah伊ê緣投á ang做夥駛車離開,去過in幸福快樂ê日子--ah。 【Eng-kok Gín-á-kó͘】3-Ki Ú-mn̂g Hā-chi̍p︱The Three Feathers Part 2 Goân-chok: Flora Annie Steel Hoan-e̍k: Chhòa It-bîn / KoaÔng Péng-hun Kóng-kó͘ / Phòe-ga̍k: Tân Hiáu-î Lâng-siaⁿ Phian-chip / Kàu-tùi: KoaÔng Péng-hun Jī-bō͘: Lîm Û-chin Tô͘: AI Chè-tô͘ Iáⁿ-phìⁿ: Tân Chu-hôa Oân-chéng ê Eng-bûn, Hàn-lô, POJ tùi-chiàu bûn-kó khǹg tī koaⁿ-hong bāng-chām: https://cho- k

    14 min
  6. MAR 20

    【英國Gín-á古】3支羽毛上集︱The Three Feathers Part 1 台語白話字 Tâi-gí POJ (Pe̍h-ōe-jī)

    【英國Gín-á古】3支羽毛上集︱The Three Feathers Part 1 原作︱Flora Annie Steel 翻譯︱蔡逸民 BuLuhSuh/柯王炳勳 Bí-leng 講古/配樂︱陳曉怡 Niau-tāu 人聲編輯/校對︱柯王炳勳 Bí-leng 字幕︱林于真 A-chin 圖︱AI製圖 影片︱陳姿樺 Ko͘-chiáu 完整ê英文/漢羅/POJ對照文稿khǹg ti官方網站:https://cho-kang-a-lang.github.io/ 漢羅全文: Éng過有1 ê chŏ͘-gín-á,伊hō͘ 1 ê伊m̄-bat見過面ê cha-po͘人jiok,了後to̍h嫁hō͘--伊,chit ê cha-po͘人lóng是tī天暗--ah了後chiah來ka phāⁿ,tī in結婚了後,伊猶原m̄-bat tī天暗進前轉厝,mā lóng是tī天光進前to̍h ē出門。 To̍h算講是án-ne,cha-po͘人mā是對伊真好真有量,kā伊心內想beh ài ê一切lóng款kah chiâu tio̍h,só͘-pái伊有1-chām-á真滿足。但是無jōa久了後,伊有1-kóa朋友,的確是看伊ê運好leh起怨妒,開始私底下teh nauh講,伊hit ê m̄-bat hông看過面ê ang婿,一定有siáⁿ-mih bē見眾--chit ê tāi-chì,chiah ē無ài hông看--tio̍h。 Tī in tú開始teh行ê時,chŏ͘-gín-á to̍h bat好玄講,是án-chóaⁿ伊ê愛人á無hâm其他ê cha-bó͘ gín-á ê kāng款,tī日時á光明正大來ka phāⁿ。Chhím頭,伊mā無iàu-ì伊ê厝邊tī hia使目尾,a̍h是下頦ngia̍uh--leh ngia̍uh--leh teh ka暗示,m̄-koh久--來,mā是開始感覺講,in teh講ê話凡勢是有kóa道理。Só͘-pái,伊決定beh ka-tī親身去探看māi-á--leh。To̍h tī 1 ê暗時,伊聽tio̍h in ang行入來房間--ni̍h,伊to̍h hiông-hiông kā蠟條點--起-來,in ang ê面sûi to̍h去ho͘看kah清清楚楚。 Óa!無疑誤伊是hiah-nī漂撇,緣投kah有chhun,súi kah ē hō͘全世界ê cha-bó͘人當場to̍h去saⁿh tio̍h伊。M̄-koh伊to̍h án-ne kā in ang看1 ē niā-niā,in ang soah chŏaⁿ變做1隻咖啡色ê大隻鳥á,hiong-kài-kài teh ka gîn,目睭內全全是受氣kah責備。 鳥á ka講:「你做chit件tāi-chì to̍h是leh反背--góa,為tio̍h án-ne,除非你tī sòa--lòe ê 7 tang koh過1工--ni̍h,專心一志來替我去奉獻,nā無你to̍h bē koh見tio̍h我--ah。」 Cha-bó͘ gín-á哭kah kui面全目屎,ná chhn̍gh ná ìn講:「Nā是你ē-tàng回心轉意,叫我服侍7遍ê 7 tang koh過1工to ē-sái。Kā我講我ài án-chóaⁿ做。」 來伊hit ê鳥á ang to̍h ìn講:「我ē安排khang-khòe hō͘你做,你ài留tī hia好好á做kah 7 tang koh過1工,nā是有人kā你siâⁿ,kā你拐,叫你mài koh做chit ê khang-khòe,你bē-tàng聽。Nā是你無照品照行,我to̍h永遠bē koh轉--來-ah。」 Chit ê條件,cha-bó͘ gín-á答應--ah,鳥á to̍h kā伊闊闊ê咖啡色翼股thí--開,chhōa伊去1間大厝宅。 鳥á ang ka講:「In chia需要1 ê洗衫ê女工,你 --入-去,kā in講你beh chhōe chia ê女主人,講你beh來ín chit ê khang-khòe。M̄-koh你ài ē記--chit,你to̍h ài做到7冬koh過1工hiah-nī久!」 Cha-bó͘ gín-á ìn講:「M̄-koh che我連7工to做bē到neh,我to bē曉洗衫,mā bē曉熨衫--ā。」 鳥á to̍h ka ìn講:「He無要緊,你án-ne做to̍h好,你ùi我ê翼股下底,óa心臟ê所在挽3支羽毛--落-來,chit 3支羽毛不管如何lóng ē聽你ê命令。你kan-na需要kā in khǹg tī你ê手面,嘴講:『藉我ê真愛心肝頭ê chit 3支羽毛,望che圓滿。』Tāi-chì to̍h ē做好--ah。」 Cha-bó͘ gín-á to̍h ùi鳥á ê翼股下挽3支羽毛,sòa--lòe,鳥á to̍h飛--走-ah。 Cha-bó͘ gín-á to̍h照伊hông吩咐--ê去做,大厝宅ê女主人mā ûn-ná有ka chhiàⁿ。To無hit款像伊hiah-nī好腳手ê洗衫工--lah,當然--lah,你ka想看māi,伊to̍h kan-na ài行入去洗衫á間,門chhòaⁿ--leh,百葉窗ka thoah--落-來,án-ne to̍h無人ē-tàng看tio̍h伊teh創啥,sòa--lòe koh kā hit 3支羽毛the̍h--出-來,講:「藉我ê真愛心肝頭ê chit 3支羽毛,望柴火點起來hiâⁿ銅鼎,衫分類好,洗好,滾--過,phi ho͘ ta,摺好,teh平,熨好勢。」你ka看!清氣kah白siak-siak ê衫to̍h án-ne自動飛去桌á頂,隨時ē-tàng收--起-來。Só͘-pái,女主人對伊是不止á對重,講從來m̄-bat看過hiah好ê洗衫女工。To̍h án-ne,4冬過--去-ah,mā無風聲講伊beh離開。M̄-koh其他ê使用人是jú來jú怨妒--伊,尤其是伊koh生tio̍h真súi,hia ê cha-po͘使用人ta̍k-ê to去愛tio̍h伊,koh想beh ka chhōa。 M̄-koh伊siáng to m̄願嫁,因為伊一直苦心teh等待伊ê鳥á ang,以人ê樣相轉來伊身軀邊ê hit 1工。 想beh chhōa--伊ê人內底,其中有1 ê是1-khian肚大大khian ê管家,有1日,伊ùi酒館轉--來ê時,tú好去經過洗衫á間。伊聽tio̍h 1 ê聲講:「藉我ê真愛心肝頭ê chit 3支羽毛,望柴火點起來hiâⁿ銅鼎,衫分類好,洗好,滾--過,phi ho͘ ta,摺好,teh平,熨好勢。」 伊感覺真奇怪,to̍h ùi鎖匙khang ka偷看,看tio̍h hit ê cha-bó͘ gín-á坐tī椅á頂teh曲脚,同齊時he衫to̍h ka-tī自動飛去桌á頂,lóng處理kah thèng好thang ka收--起-來-ah。 Só͘-pái hit暗,伊to̍h去chhōe hit ê cha-bó͘ gín-á,chhiàng講,nā是koh看伊無,拒絕伊ê求婚,伊to̍h ē去kā女主人講,講伊hit ê it-tó͘ ê洗衫女工是1 ê尪姨。到時,to̍h算講伊無去hông活活燒kah死,mā ē無頭路。 Taⁿ,chŏ͘-gín-á煩惱kah m̄知beh án-chóaⁿ,nā是講,伊對伊ê鳥á-ang不忠,a̍h是講伊無奉待伊ê女主人到7冬koh過1工ê久,伊ê鳥á-ang lóng kāng款bē koh轉--來,só͘-pái伊to̍h藉口講,nā是無the̍h有夠額ê錢thang hō͘伊滿意,伊siáng to bē考慮。 聽tio̍h che,hit ê大箍把ê管家笑--出-來。Ìn講:「錢?我有70鎊khiām tī主人hia,án-ne kám koh無夠thang hō͘你滿意?」 伊ìn講:「凡勢有夠。」 Só͘-pái,隔工e暗管家the̍h 70鎊ê金幣來chhōe--伊,伊to̍h用圍身裙kā錢tau--leh,講án-ne伊滿足--ah。因為伊已經想tio̍h 1 ê計畫。To̍h tī in tng beh做夥chiūⁿ樓ê時,伊停落來講: 「管家先生,請小等--1-ē,我bē記chit關洗衫房ê百葉窗--a,to̍h ài去ka關--khài,nā無he ē kho̍k kui暝,去攪擾tio̍h主人in ang-á-bó͘!」 Sui-bóng講管家開始sió-khóa-á leh老款koh phāiⁿ 1-khian肚,伊mā是koh真想beh表現講,伊iáu真少年koh勇壯,só͘-pái,伊sûi to̍h ìn講: 「美人--ah,免--lah,我去to̍h好,che sap-á khang-khòe niâ,sûi to̍h好!」 管家sûi to̍h出發--ah,伊人1-ē走,cha-bó͘ gín-á即時kā hit 3支羽毛the̍h出來khǹg tī手面,緊phuh-phuh講: 「藉我ê真愛心肝頭ê chit 3支羽毛,望he百葉窗khi-khi-kho̍k-kho̍k lòng到天光lóng bē停,望管家先生ê雙手一直無閒leh關窗á。」 Koh來,Tāi-chì to̍h照伊所望--ê發生--a。 管家先生kā百葉窗關好--ah,m̄-koh “pū”--1-ē,窗á koh ka-tī開--開。伊to̍h koh ka關--1-遍,chit遍窗á iû-koh hiông-hiông開--開,koh去搧tio̍h伊ê面,m̄-koh伊bē-tàng喝停,一定ài繼續關,to̍h án-ne kui暝舞bē soah。從來m̄-bat án-ne--ê,chhoh-kàn-kiāu,pìn-piàng叫,phì-phè叫,摔窗á,chia ê tāi-chì餾kui暝,一直到天色phah-phú-á光,管家mā thiám kah連受氣ê氣力to無--ā,to̍h無lám無ne thōm轉去ka-tī ê眠床,決心講不管án-chóaⁿ,絕對m̄ kā cha暗ê tāi-chì講--出-去,無是去hông笑--死niâ。管家真正啥to無講,ah咱chit ê cha-bó͘ gín-á是kā hit 70鎊袋--leh,tī心內暗笑伊hit ê無緣ê管家á愛人。 過--1-chām-á了後,in hit ê pòaⁿ-ló-lāu,穿插pih-chah,漂撇ê駛馬車--ê,kāng款是數想beh chhōa chit ê khiáu koh súi ê洗衫女工chiâⁿ久--ah,tī伊去水hia̍p-á hia beh chhiūⁿ水hō͘馬á lim ê時,無意中去聽tio̍h in hit ê洗衫女工teh命令伊hit 3支羽毛,伊to̍h像管家án-ne,ùi鎖匙khang ka偷看,ho͘看tio̍h hit ê cha-bó͘ gín-á坐tī椅á頂teh曲脚,同齊時he衫lóng總洗好,熨好,teh kah平平,koh ē ka-tī自動飛去桌á頂。 Sòa--lòe,to̍h koh像管家kāng款,伊行去hit ê cha-bó͘ gín-á ê面頭前,講:「美人--ah,我cháng tio̍h你ê頭鬃尾--ah,你siāng好是mài kă拒絕,nā無…,我to̍h kā女主人講你是1 ê尪姨。」 Koh來cha-bó͘ gín-á真平靜ìn講:「Nā無錢啥lóng免講。」 駛馬車--ê ìn講:「Nā全然是án-ne niâ,我tī主人hia有khiām 40鎊,我明á-ĕng ē the̍h--過-來,到時希望你to̍h kā錢收--落-來。」 【Eng-kok Gín-á-kó͘】3-Ki Ú-mn̂g Siōng-chi̍p︱The Three Feathers Part 1 Goân-chok: Flora Annie Steel Hoan-e̍k: Chhòa It-bîn / KoaÔng Péng-hun Kóng-kó͘ / Phòe-ga̍k: Tân Hiáu-î Lâng-siaⁿ Phian-chip / Kàu-tùi: KoaÔng Péng-hun Jī-bō͘: Lîm Û-chin Tô͘: AI Chè-tô͘ Iáⁿ-phìⁿ: Tân Chu-hôa Oân-chéng ê Eng-bûn, Hàn-lô, POJ tùi-chiàu bûn-kó khǹg tī koaⁿ-hong bāng-chām: https://ch o-kang-a-lang.github.io/ POJ choân-bûn: Éng-kòe ū 1 ê chŏ͘-gín-á, i hō͘ 1 ê i m̄-bat kìⁿ kòe bīn ê cha-po͘-lâng jiok, liáu-āu to̍h kè hō͘--i, chit ê cha-po͘-lâng lóng sī tī thiⁿ-àm--ah liáu-āu chiah lâi ka phāⁿ, tī in kiat-hun liáu-āu, i iû-goân m̄-bat tī thiⁿ-àm chìn-chêng tńg chhù, mā lóng sī tī thiⁿ-kng chìn-chêng to̍h ē chhut-mn̂g. To̍h sǹg-kóng sī án-ne, cha-po͘-lâng mā sī tùi i chin hó chin ū-liōng, kā i sim-lāi siūⁿ-beh ài ê it-c

    13 min
  7. MAR 13

    【民間故事】燈猴傳說 | Teng-kâu Thoân-soat 台語白話字 Tâi-gí POJ (Pe̍h-ōe-jī)

    【民間故事】燈猴傳說 文稿︱陳姿樺 Ko͘-chiáu 潤稿︱蔡逸民 BuLuhSuh 講古/影片製作︱陳姿樺 Ko͘-chiáu 聲音後製/校對︱柯王炳勳 Bí-leng 完整ê漢羅/POJ對照文稿khǹg ti官方網站:https://cho-kang-a-lang.github.io/ 漢羅全文: 有1 ê美麗ê島嶼,伊ê名號做Formosa,mā叫做台灣。 Tī hit ê猶未有電火ê年代,島嶼ê人nā是beh照光(chhiō-kng),to̍h ài用油燈chiah會使--得。 In用竹á做1 ê架á,kā 1塊細塊盤á khǹg tī架á頂面,盤á內底倒1寡á土豆油,koh kā燈心khǹg入去盤á內底,án-ne燈心koh ka點--起-來,to̍h會使kā烏暗ê暗暝照ho͘光。 竹á做ê燈架á,伊ê外形to̍h親像1隻猴ku--leh。 島--lih ê人相信ta̍k項物件lóng是神靈ê化身,像che油燈to̍h是猴á仙ê化身,所擺in to̍h ka號做「燈猴」。 燈猴hō͘人真大ê幫贊,便nā有伊,tio̍h準講是半暝mā會使看kah明明明。 Tī 1 ê年底將近beh過節ê時陣,島民為tio̍h beh感謝神明kā眾人照顧,lóng無閒teh chhoân chheⁿ-chhau--ê,準備beh來拜神。 燈猴是守護厝--ni̍h ê神明,hō͘人光明,不而過島民soah一直無ka拜。燈猴to̍h án-ne一直等一直等,lóng等無人。燈猴失望ka̍h,感覺ta̍k-ke kan-na beh拜其他ê神明,soah kā ka-tī放bē記--ah! 燈猴足chheh心--ê,伊認為台灣島民忘恩背義,所擺伊to̍h kā滿腹ê苦情投hō͘玉皇大帝聽。 玉皇大帝聽燈猴講了後,mā感覺台灣ê島民m̄知影thang感恩,chiū決定beh hō͘台灣島民淡薄á教示,hō͘台灣島做大水,一直到台灣島沉落海--去。 玉皇大帝做決定ê時陣,土地公伯--á拄好to̍h tī邊--á。伊了解講台灣島民單純koh善良,in知影「食果子to̍h ài拜樹頭」,m̄是像燈猴講--ê án-ne,一定是toh去重tâⁿ--ā。 土地公伯--á to̍h kā chit ê消息放送hō͘其他ê神明知,koh hâm善良ê觀世音菩薩tàu陣苦勸玉皇大帝,想beh阻止chit層代誌發生。 M̄-koh iáu是無法度改變玉皇大帝ê心思,伊猶原想beh替燈猴主持公道。所擺土地公伯--á to̍h kā 29暝hit工會落大雨ê信息,偷偷á講hō͘四常去土地公廟ê島民知影,koh交帶in千萬to̍h ài細jī,向望ta̍k-ke lóng會使平安渡過chit táu ê災難。 島民趕緊kā chit層代誌放送--出-去,勇敢ê台灣島民決定tàu陣面對teh beh發生ê代誌。To̍h準講是落大雨,in mā m̄驚,上要緊--ê,是ta̍k-ke團結總--是有才調thang處理。 Ta̍k-ke討論ê結果講29暝hit工,所有ê島民lóng來穿in ka-tī上súi ê衫á褲,chhoân上phong-phài ê食物(chia̍h-mi̍h)。Koh通知平常時無tòa做夥ê親人hit工lóng to̍h趕--轉-來,ta̍k-ke做夥好好á團圓、食飯,好好á享受tī人世間上尾1暝。序大koh kā ka-tī平素時儉--loài ê錢khǹg tī紅色ê袋á,向望災禍過--ah了後,ta̍k-ke lóng平安,會凍留hō͘囝兒序細thang用。 全島ê人繼續無閒chhoân好料--ê拜神明、祖先,當然mā包括拜燈猴,感謝燈猴hō͘眾人光明。 Chit ê時陣燈猴chiah發見ka-tī誤會台灣島民--ā!原來in kan-na是siuⁿ無閒,暫時無ka拜niā-niā,燈猴ê心內感覺足後悔--ê。Chiū趕緊走去kā玉皇大帝稟報ka-tī舞m̄-tio̍h--去-ah! 29暝hit工,雷公熾爁直直來,風雨mā chiâⁿ大。島民決定kui暝lóng m̄睏,互相保護,mā珍惜ta̍k-ke會凍做夥ê日子。 看天氣hiah bái,ta̍k-ke心內lóng有無好ê按算--ah!無疑悟天tú phah-phú-kng ê時陣,外口本底烏mà-mà,soah hiông-hiông變好天,無風mā無雨,koh出大日頭。 Ta̍k-ke歡喜ka̍h,趕緊去kā親chiâⁿ朋友、厝邊頭尾報平安,四界lóng鬧熱滾滾,炮á聲響連天。眾人互相講恭喜,恭喜ta̍k-ke lóng平安無代誌。 隔轉工,結婚ê女性mā轉去後頭厝,看序大有平安--無。 無閒2工--a!第3工ta̍k-ke to̍h好好á ka歇睏。 第4工to̍h準備迎接神明轉--來,感謝神明kā ta̍k-ke保庇。 第5工骨力ê台灣島民koh開始phah-piàⁿ做khang-khòe--ah! 尾--á,島民走去土地公廟,問土地公伯--á,he雨是按怎停--ê?Iáu-koh出日頭--neh。 土地公伯--á講是因為玉皇大帝看tio̍h台灣島民hiah-ni̍h團結,koh真心感謝神明kā in保庇。玉皇大帝to̍h知影是ka-tī誤解台灣島民--ā!眾神明議論了後,決定beh koh一直kā台灣島民保護。 To̍h án-ne便nā到29暝hit工,台灣島民lóng會轉去hâm親人團圓,歡歡喜喜做夥食飯、過年。當然ta̍k-ke mā lóng會記得感謝hō͘眾人光明ê燈猴。 親愛ê朋友,lín兜kám有hâm燈猴kāng款,一直lóng恬恬á kā咱看顧,咱soah有時陣無細jī ē ka放bē記ê人?Ài會記得定定kā咱所愛ê人,表示咱tùi in ê感激--ŏ͘! POJ Choân-bûn: Ū 1 ê bí-lē ê tó-sū, i ê miâ hō-chò Formosa, mā kiò-chò Tâi-oân. Tī hit ê iáu-bē ū tiān-hóe ê nî-tāi, tó-sū ê lâng nā-sī beh chhiō-kng, to̍h ài iōng iû-teng chiah ē-sái--tit. In iōng tek-á chò 1 ê kè-á, kā 1 tè sè-tè pôaⁿ-á khǹg tī kè-á téng-bīn, pôaⁿ-á lāi-té tò 1 kóa-á thô͘-tāu-iû, koh kā teng-sim khǹg ji̍p-khì pôaⁿ-á lāi-té, án-ne teng-sim koh ka tiám--khí-lâi, to̍h ē-sái kā o͘-àm ê àm-mî chiò ho͘ kng. Tek-á chò ê teng-kè-á, i ê gōa-hêng to̍h chhin-chhiūⁿ 1 chiah kâu ku--leh. Tó--lih ê lâng siong-sìn ta̍k-hāng mi̍h-kiāⁿ lóng sī sîn-lêng ê hòa-sin, chhiūⁿ che iû-teng to̍h sī kâu-á-sian ê hòa-sin, só͘-pái in to̍h ka hō-chò “Teng-kâu”. Teng-kâu hō͘ lâng chin tōa ê pang-chān, piān-nā ū i, to̍h chún-kóng sī pòaⁿ-mê mā ē-sái khòaⁿ kah bêng-bêng-bêng. Tī 1 ê nî-té chiong-kīn beh kòe chiat ê sî-chūn, tó-bîn ūi-tio̍h beh kám-siā sîn-bêng kā chiòng-lâng chiàu-kò͘, lóng bô-êng teh chhoân chheⁿ-chhau--ê, chún-pī beh lâi pài-sîn. Teng-kâu sī siú-hō͘ chhù--ni̍h ê sîn-bêng, hō͘ lâng kong-bêng, put-jī-kò tó-bîn soah it-ti̍t bô ka pài. Teng-kâu to̍h án-ne it-ti̍t tán it-ti̍t tán, lóng tán bô lâng. Teng-kâu sit-bōng ka̍h, kám-kak ta̍k-ke kan-na beh pài kî-thaⁿ ê sîn-bêng, soah kā ka-tī bē-kì--ah! Teng-kâu chiok chheh-sim--ê, i jīn-ûi Tâi-oân tó-bîn bōng-un-pōe-gī , só͘-pái i to̍h kā móa-pak ê khó͘-chêng tâu hō͘ Gio̍k-hông-tāi-tè thiaⁿ. Gio̍k-hông-tāi-tè thiaⁿ Teng-kâu kóng liáu-āu, mā kám-kak Tâi-oân ê tó-bîn m̄-chai-iáⁿ thang kám-un, chiū koat-tēng beh hō͘ Tâi-oân tó-bîn tām-po̍h-á kà-sī, hō͘ Tâi-oân-tó chò-tōa-chúi, it-ti̍t kàu Tâi-oân-tó tîm lo̍h-hái--khì. Gio̍k-hông-tāi-tè chò koat-tēng ê sî-chūn, Thó͘-tī-kong-peh--á tú-hó to̍h tī piⁿ--á. I liáu-kái kóng Tâi-oân tó-bîn tan-sûn koh siān-liông, in chai-iáⁿ “Chia̍h kóe-chí to̍h ài pài chhiū-thâu”, m̄-sī chhiūⁿ Teng-kâu kóng--ê án-ne, it-tēng sī toh khì têng-tâⁿ--ā. Thó͘-tī-kong-peh--á to̍h kā chit ê siau-sit hòng-sàng hō͘ kî-thaⁿ ê sîn-bêng chai, koh hâm siān-liông ê Koan-sè-im Phô͘-sat tàu-tīn khó͘-khǹg Gio̍k-hông-tāi-tè, siūⁿ-beh chó͘-chí chit chân tāi-chì hoat-seng. M̄-koh iáu-sī bô hoat-tō͘ kái-piàn Gio̍k-hông-tāi-tè ê sim-su, i iû-goân siūⁿ-beh thè Teng-kâu chú-chhî kong-tō. Só͘-pái Thó͘-tī-kong-peh--á to̍h kā 29 mê hit kang ē lo̍h-tōa-hō͘ ê sìn-sit, thau-thau-á kóng hō͘ sù-siông khì Thó͘-tī-kong-biō ê tó-bîn chai-iáⁿ, koh kau-tài in chhian-bān to̍h ài sè-jī, ǹg-bāng ta̍k-ke lóng ē-sái pêng-an tō͘ kòe chit táu ê chai-lān. Tó-bîn kóaⁿ-kín kā chit chân tāi-chì hòng-sàng--chhut-khì, ióng-kám ê Tâi-oân tó-bîn koat-tēng tàu-tīn bīn-tùi teh beh hoat-seng ê tāi-chì. To̍h chún-kóng sī lo̍h-tōa-hō͘, in mā m̄-kiaⁿ, siōng iàu-kín--ê, sī ta̍k-ke thoân-kiat chóng--sī ū châi-tiāu thang chhú-lí. Ta̍k-ke thó-lūn ê kiat-kó kóng 29 mê hit kang, só͘-ū ê tó-bîn lóng lâi chhēng in ka-tī siōng súi ê saⁿ-á-khò͘, chhoân siōng phong-phài ê chia̍h-mi̍h. Koh thong-ti pêng-siông-sî bô tòa chò-hóe ê chhin-lâng hit-kang lóng to̍h kóaⁿ--tńg-lâi, ta̍k-ke chò-hóe hó-hó-á thoân-îⁿ, chia̍h-pn̄g, hó-hó-á hiáng-siū tī jîn-sè-kan siōng-bóe 1 mê. Sī-tōa koh kā ka-tī pêng-sò͘-sî khiām--loài ê chîⁿ khǹg tī âng-sek ê tē-á, ǹg-bāng chai-ē kòe--ah liáu-āu, ta̍k-ke lóng pêng-an, ē-tàng lâu hō͘ kiáⁿ-jî sī-sè thang iōng. Choân tó ê lâng kè-sio̍k bô-êng chhoân hó-liāu--ê pài sîn-bêng, chó͘-sian, tong-jiân mā pau-koat pài Teng-kâu, kám-siā Teng-kâu hō͘ chiòng-lâng kong-bêng. Chit ê sî-chūn Teng-kâu chiah hoat-kiàn ka-tī gō͘-hōe Tâi-oân tó-bîn--ah! Goân-lâi in kan-na sī siuⁿ bô-êng, chiām-sî bô ka pài niā-niā, Teng-kâu ê sim-lāi kám-kak chiok hiō-hóe--ê. Chiū kóaⁿ-kín cháu-khì kā Gio̍k-hông-tāi-tè pín-pò ka-tī bú m̄-tio̍h--khì-ah! 29 mê hit kang, lûi-kong sih-nà ti̍t-ti̍t lâi, hong-hō͘ mā chiâⁿ tōa. Tó-bîn koat-tēng kui-mî lóng m̄ khùn, hō͘-siong pó-hō͘, mā tin-sioh ta̍k-ke ē-tàng chò-hóe ê ji̍t-chí. Khòaⁿ thiⁿ-khì hiah bái, ta̍k-ke sim-lāi lóng ū bô-hó ê àn-sǹg--ah! Bô-gî-gō͘ thiⁿ tú phah-phú-kng ê sî-chūn, gōa-kháu pún-té o͘-mà-mà, soah hiông-hiông pìⁿ hó-thiⁿ, bô hong m

    8 min
  8. MAR 6

    【A郎台語小詞典】Ep.038-阮kah咱 白話字POJ字幕 A-lông Tâi-gí sió sû-tián Pe̍h-ōe-jī jī-bō͘

    台語有字!完整漢羅/白話字POJ原稿,請看做工á人台語工作室網站 https://cho-kang-a-lang.github.io/ [收聽Podcast] SoundOn https://bit.ly/ChKaL_SO Spotify https://spoti.fi/48jD2tI KKBOX Podcast https://bit.ly/ChKaL_KK Apple Podcast https://apple.co/3HZyfD3 [社交平台 Siā-kau Pêⁿ-tâi] Facebook https://bit.ly/ChKaL_FB Instagram https://www.instagram.com/chokangalang/ X (Twitter) https://twitter.com/chokangalang 方格子 https://vocus.cc/salon/cho-kang-a-lang 以下內容是漢羅kah白話字原稿,有需要歡迎ta̍k-ke來參考。 【漢羅版】 台語內底ê goán kah咱,lóng是leh講2 ê人以上ê群體,m̄-koh真chē台語語感khah無hiah好ê朋友,chhiāⁿ-chhiāⁿ ē kā goán講做咱,咱講做goán,che有時nā聽tio̍h人講m̄ tio̍h,雖bóng是知影伊ê意思,m̄-koh to̍h是ē怪怪khê-khê,感覺話講tio̍h無hiah súi-khùi án-ne,今á日咱專工做chit齣來解說看māi--leh,看kám ē-sái幫助ta̍k-ê對chit 2字koh khah有理解。 咱直接用情境來解說,pí-jū講我kah我ê小弟,今á日出門,tú好去tn̄g tio̍h米奶--ê,káng kah真歡喜,koh tú好食tàu ê時間mā beh到,chit時我to̍h講:「無咱做夥來去食飯,好--無?」Chit chūn chit ê咱,是teh講siáng?是在場ê 3 ê人lóng總有算ŏ͘!咱chit ê字,to̍h是所有有聽tio̍h chit句話ê人lóng算chāi內。 Kāng款是tú-chiah hit ê情境,我nā kā米奶--ê講,「好,真歡喜hâm你開講,án-ne goán ài先去食飯--ā,有閒chiah來goán tau坐。」Chit時chit ê goán是leh講siáⁿ-mih人?是我hâm goán小弟,米奶--ê to̍h無算在內。Goán to̍h是講本底hâm你是kāng 1 tīn ê人,比喻講是ka-tī厝--ni̍h ê人,kāng公司--ê,kāng組--ê,kāng班--ê,kāng國--ê,kāng 1 ê群體去tú tio̍h另外1 ê群體a̍h是個人,chiah ē用tio̍h goán。 Koh講1 ê例來補充,像講,goán cha-bó͘-kiáⁿ kā我講:「今á日咱班ê合唱比賽tio̍h第1名neh!」Án-ne kám tio̍h?M̄-tio̍h ŏ͘,因為我to m̄是伊ê同學,咱to̍h是ē kā聽tio̍h chit句話ê人mā算在內,só͘-pái,chit句to̍h ài講做:「今á日goán班ê合唱比賽tio̍h第1名neh!」Koh來1 ê例想看māi,mî-á-chài,kui家夥á lóng ài出動,beh去pōe墓,老pē to̍h講:「今á日goán to̍h ài khah早睏--leh,mî-á-chài真早to̍h ài出門。」Án-ne mā是m̄ tio̍h,因為án-ne gín-á ē聽做是老pē kah老母khah早睏to̍h好,chit-chūn to̍h ài講咱,chiah是kui口灶lóng ài khah早睏。 有1 ê笑詼是án-ne講,春嬌hâm志明2 ê人lóng離過婚,1人lóng有1 ê前1段婚姻ê gín-á,koh來,春嬌hâm志明2 ê人緣份到--ah,chŏaⁿ結婚,尾--á in 2 ê人koh生1 ê kiáⁿ,to̍h án-ne 5 ê人做夥生活。有1 kang,志明到厝,看tio̍h siāng細漢--ê leh háu,趕緊問春嬌:「是按怎--ah?細漢--ê nah ē leh háu?」春嬌á無奈ka應講:「Aih,to̍h goán kiáⁿ kah lín kiáⁿ做夥phah咱kiáⁿ--lah。」Siāng尾hit句話,實在巧妙koh心適,用來解說咱今á日ê主題koh真tú好! 總講--1-句,你nā聽tio̍h咱,to̍h是koh來beh講ê tāi-chì有包括你,你nā聽tio̍h goán,to̍h是koh來ê tāi-chì無包括你。精差to̍h tī chia,當然goán chit ê字,有ê人是講做gún,che是腔口差,意思無siáⁿ-mih無kâng。 M̄-koh,有1 ê kah頂面所講ê情形無kâng ê例外,親像講,有人來chhi̍h電鈴,咱ka問講:「咱toeh beh chhōe?」咱去食飯,走桌--ê來問講:「今á日咱beh ài食siáⁿ?」Tú tio̍h chheⁿ-hūn人,咱ka請教講:「請問咱按怎稱呼?」Tī chit kóa所在,chit ê咱,是leh表示「你」ê意思。是按怎ē án-ne?咱台灣人本底to̍h厚禮數,án-ne kâng問,表示講咱是kā伊當做ka-tī chit pêng ê人teh對待,khah親切,khah有人情味。 【Pe̍h-ōe-jī pán】 Tâi-gí lāi-té ê goán kah lán, lóng sī leh kóng 2 ê lâng í-siōng ê kûn-thé, m̄-koh chin chē Tâi-gí gí-kám khah bô hiah hó ê pêng-iú, chhiāⁿ-chhiāⁿ ē kā goán kóng chò lán, lán kóng chò goán, che ū sî nā thiaⁿ tio̍h lâng kóng m̄ tio̍h, sui-bóng sī chai-iáⁿ i ê ì-sù, m̄-koh to̍h sī ē koài-koài khê-khê, kám-kak ōe kóng tio̍h bô hiah súi-khùi án-ne, kin-á-ji̍t lán choan-kang chò chit chhut lâi kái-soeh khòaⁿ-māi--leh, khòaⁿ kám ē-sái pang-chō͘ ta̍k-ê tùi chit 2 jī koh khah ū lí-kái. Lán ti̍t-chiap iōng chêng-kéng lâi kái-soeh, pí-jū kóng góa kah góa ê sió-tī, kin-á-ji̍t chhut-mn̂g, tú-hó khì tn̄g tio̍h Bí-leng--ê, káng kah chin hoaⁿ-hí, koh tú-hó chia̍h-tàu ê sî-kan mā beh kàu, chit sî góa to̍h kóng:” Bô lán chò-hóe lâi khì chia̍h-pn̄g, Hó--bô?” Chit chūn chit ê lán, sī teh kóng siáng? Sī chāi-tiûⁿ ê 3 ê lâng lóng-chóng ū sǹg ŏ͘! Lán chit ê jī, to̍h sī só͘-ū ū thiaⁿ tio̍h chit kù ōe ê lâng lóng sǹg chāi lāi. Kāng-khoán sī tú-chiah hit ê chêng-kéng, Góa nā kā Bí-leng--ê kóng, ” Hó, chin hoaⁿ-hí hâm lí khai-káng, án-ne goán ài seng khì chia̍h-pn̄g--ā, ū êng chiah lâi goán tau chē.” Chit-sî chit ê goán sī leh kóng siáⁿ-mih lâng? Sī góa hâm goán sió-tī, Bí-leng--ê to̍h bô sǹg chāi-lāi. Goán to̍h sī kóng pún-té hâm lí sī kāng 1 tīn ê lâng, pí-ū kóng sī ka-tī chhù--ni̍h ê lâng, kāng kong-si--ê, kāng cho͘--ê, kāng pan--ê, kāng kok--ê, kāng 1 ê kûn-thé khì tú tio̍h lēng-gōa 1 ê kûn-thé a̍h sī kò-jîn, chiah ē iōng tio̍h goán. Koh kóng 1 ê lē lâi pó͘-chhiong, chhiūⁿ-kóng, goán cha-pó͘-kiáⁿ kā góa kóng:” Kin-á-ji̍t lán pan ê ha̍p-chhiùⁿ pí-sài tio̍h tē 1 miâ neh!” Án-ne kám tio̍h? M̄-tio̍h ŏ͘, in-ūi góa to m̄ sī i ê tông-o̍h, lán to̍h sī ē kā thiaⁿ tio̍h chit kù ōe ê lâng mā sǹg chāi-lāi, só͘-pái, chit kù to̍h ài kóng chòe:” Kin-á-ji̍t goán pan ê ha̍p-chhiùⁿ pí-sài tio̍h tē 1 miâ neh!” Koh lâi 1 ê lē siūⁿ khòaⁿ-māi, mî-á-chài, kui ke-hóe-á lóng ài chhut-tōng, beh khì pōe bōng, lāu-pē to̍h kóng:” Kin-á-ji̍t goán to̍h ài khah chá khùn--leh, mî-á-chài chin chá to̍h ài chhut-mn̂g.” Án-ne mā sī m̄ tio̍h, in-ūi án-ne gín-á ē thiaⁿ chò sī lāu-pē kah lāu-bú khah chá khùn to̍h hó, chit-chūn to̍h ài kóng lán, chiah sī kui kháu-chàu lóng ài khah chá khùn. Ū 1 ê chhiò-khoe sī án-ne kóng, Chhun-kiau hâm Chì-bêng 2 ê lâng lóng lî kòe hun, 1 lâng lóng ū 1 ê chêng 1 tōaⁿ hun-in ê gín-á, koh lâi, Chhun-kiau hâm Chì-bêng 2 ê lâng iân-hūn kàu--ah, chŏaⁿ kiat-hun, bóe--á in 2 ê lâng koh seⁿ 1 ê kiáⁿ, to̍h án-ne 5 ê lâng chò-hóe seng-oa̍h. Ū 1 kang, Chì-bêng kàu chhù, khòaⁿ tio̍h siāng sè-hàn--ê leh háu, kóaⁿ-kín mn̄g Chhun-kiau:” Sī án-chóaⁿ--ah? Sè-hàn--ê nah ē leh háu?” Chhun-kiau-á bô-nāi ka ìn kóng:” Aih, to̍h goán kiáⁿ kah lín kiáⁿ chò-hóe phah lán kiáⁿ--lah.” Siāng bóe hit kù ōe, si̍t-chāi khá-miāu koh sim-sek, iōng lâi kái-soeh lán kin-á-ji̍t ê chú-tê koh chin tú hó! Chóng kóng--1-kù, lí nā thiaⁿ tio̍h lán, to̍h sī koh lâi beh kóng ê tāi-chì ū pau-koat lí, lí nā thiaⁿ tio̍h goán, to̍h sī koh lâi ê tāi-chì bô pau-koat lí. Cheng-chha to̍h tī chia, tong-jiân goán chit ê jī, ū ê lâng sī kóng chò gún, che sī khiuⁿ-kháu chha, ì-sù bô siáⁿ-mih bô kâng. M̄-koh, ū 1 ê kah téng-bīn só͘-kóng ê chêng-hêng bô kâng ê lē-gōa, chhin-chhiūⁿ kóng, ū lâng lâi chhi̍h tiān-lêng, lán ka mn̄g kóng:” Lán tóe beh chhōe?” Lán khì chia̍h pn̄g, cháu-toh--ê lâi mn̄g kóng:” Kin-á-ji̍t lán beh ài chia̍h siáⁿ?” Tú tio̍h chheⁿ-hūn lâng, lán ka chhéng-kàu kóng:” Chhiáⁿ-mn̄g lán án-chóaⁿ chheng-ho͘?” Tī chit kóa só͘-chāi, chit ê lán, sī leh piáu-sī ”lí” ê ì-sù. Sī án-chóaⁿ ē án-ne? Lán Tâi-oân-lâng pún-té to̍h kāu lé-sò͘, án-ne kâng mn̄g, piáu-sī kóng lán sī kā i tòng-chò ka-tī chit pêng ê lâng teh tùi-thāi, khah chhin-chhiat, khah ū jîn-chêng bī. -- Hosting provided by SoundOn

    5 min

    About

    Goán是1 tīn真要意台語台文ê人,對台語有真深ê感情,tī chit-má這ê對台語,也tio̍h是咱Formosa chit粒島嶼本底ê共同語,去hō͘ chē-chē人看輕ê時代,想beh出來做kóa tāi-chì,kā goán目前koh ē-hiáu ê物件,分享hō͘社會知影,mā ē-tàng kā goán chit tīn人ê記智保留--落-來。 -- Hosting provided by SoundOn

    You Might Also Like

    Content Restricted

    This episode can’t be played on the web in your country or region.

    To listen to explicit episodes, sign in.

    Stay up to date with this show

    Sign in or sign up to follow shows, save episodes, and get the latest updates.

    Select a country or region

    Africa, Middle East, and India

    Asia Pacific

    Europe

    Latin America and the Caribbean

    The United States and Canada